Σειρά παρατηρήσεων και προτάσεων με στόχο τη βελτίωση του Σχεδίου Υπουργικής Απόφασης που τέθηκε σε διαβούλευση στις 28/6/2021 και αφορά στις τεχνικές προδιαγραφές μελετών Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων, περιλαμβάνονται σε έγγραφο του ΤΕΕ/ΤΚΜ προς το ΥΠΕΝ.
Το ΤΕΕ/ΤΚΜ επισημαίνει πως η επικαιροποίηση των νέων προδιαγραφών των ΤΠΣ έρχεται σε μια φάση όπου η Ελλάδα χρειάζεται να προχωρήσει με ταχύτατο ρυθμό τον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό, ο οποίος για τουλάχιστον μια 10ετία παρέμενε επί της ουσίας ανενεργός και προσθέτει: “Είναι λοιπόν άμεσης προτεραιότητας, να δομηθεί σωστά το πλαίσιο των νέων αντίστοιχων ευρωπαϊκών πολεοδομικών προδιαγραφών, με στόχο την διαμόρφωση ενός ευέλικτου και σύγχρονου εργαλείου εκπόνησης μελετών ΤΠΣ. Οι μελέτες των ΤΠΣ θα πρέπει να εκπονούνται με ταχύτητα, ώστε να αποτυπώνουν την σύγχρονη πραγματικότητα και να είναι επίκαιρες κατά την εφαρμογή τους, να μπορούν να τροποποιούνται εύκολα, λόγω των ραγδαίων κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών αλλαγών που αντιμετωπίζει η χώρα, αλλά και να έχουν ως σκοπό τη σαφή διατύπωση, εξασφαλίζοντας την δυνατότητα άμεσης εφαρμογής του μελλοντικού κανονιστικού πλαισίου ανάπτυξης της περιοχής.”
Συγκεκριμένα, λαμβάνοντας υπόψη την εισήγηση της Μόνιμης Επιτροπής Χωροταξίας και Ανάπτυξης, το ΤΕΕ/ΤΚΜ παραθέτει παρατηρήσεις για τα παρακάτω εννέα θέματα, με αναλυτικές κατ` άρθρο επισημάνσεις σε παράρτημα:
- Οι προδιαγραφές των νέων ΤΠΣ θα πρέπει να οργανώνονται σε ένα σαφές πλαίσιο οδηγιών
- Πρέπει να ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος αναζήτησης πρωτογενούς και δευτερογενούς πληροφορίας
- Είναι αναγκαία η ελαχιστοποίηση των απαιτήσεων παραγωγής χαρτών και υπερεξειδικευμένων πληροφοριών, ώστε τα δεδομένα να είναι εύκολα κατανοητά και αντιληπτά
- Πρέπει να γίνουν διευκρινήσεις επί των υποστηρικτικών μελετών που αφορούν στη μελέτη
- Κρίνεται αναγκαία η απλοποίηση των απαιτήσεων σε θέματα που δύναται να μελετηθούν από υποκείμενο σχεδιασμό
- Θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα για την ενσωμάτωση προβλέψεων σχετικά με πλήθος ειδικών πολιτικών, ώστε να μην επιβαρύνεται το μελετητικό έργο
- Σημαντική κρίνεται και η αποσυμφόρηση εγκριτικών διαδικασιών σε κεντρικά ελεγκτικά όργανα για να μην δημιουργούνται καθυστερήσεις
- Υπάρχει ανάγκη να προβλεφθεί κεντρική καθοδήγηση από το Υπουργείο, για το μελετητικό αντικείμενο. Από το ΤΕΕ/ΤΚΜ προτείνεται η λειτουργία ενός μηχανισμού επίλυσης προβλημάτων με συντονιστικό χαρακτήρα για όλες τις μελέτες ΤΠΣ, που θα μπορεί να αποκεντρωθεί στις επιμέρους Περιφέρειες
- Χρήσιμη είναι τέλος και η δημιουργία υποβάθρων που θα ετοιμάζονται από την Αναθέτουσα Αρχή ή τον εργοδότη, αφού πρώτα έχει πραγματοποιηθεί ο αναγκαίος έλεγχος από τις κατά τόπους ΥΔΟΜ, ώστε να διασφαλιστεί η αναγκαία ομοιομορφία και πιστότητα.
Νέα γνωμοδότηση και από τον ΣΕΜΠΧΠΑ
Ο Σύλλογος Ελλήνων Μηχανικών Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης απέστειλε επίσης γνωμοδότηση στο ΥΠΕΝ για το ίδιο θέμα.
Μεταξύ άλλων, επισημαίνει ότι οι προδιαγραφές για τον χειρισμό αυτών των ζητημάτων είναι εξαντλητικές και παρά το γεγονός ότι υποστηρίζει σταθερά τις προσεγγίσεις ολοκληρωμένου χωρικού σχεδιασμού και την ενσωμάτωση σε αυτό σύγχρονων ζητημάτων και προκλήσεων, όπως η βιώσιμη κινητικότητα και η κλιματική αλλαγή, εντούτοις, η μελέτη του ΤΠΣ δε δύναται να αποτελεί το μέσο ή την ευκαιρία για την παράλληλη εκπόνηση άλλων –διακριτών– μελετών, (π.χ. ΣΒΑΚ, Σχέδια Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή, κ.α.).
Δεύτερο σημαντικό ζήτημα που ανακύπτει σύμφωνα με τον ΣΕΜΠΧΠΑ είναι η ενσωμάτωση στο επίπεδο του ΤΠΣ πολλών ρυθμίσεων και κανόνων που παραδοσιακά απασχολούσαν το κατώτερο επίπεδο σχεδιασμού (την Πολεοδομική Μελέτη παλαιότερα, και σήμερα το Ρυμοτομικό Σχέδιο Εφαρμογής), κάτι που -όπως υποστηρίζει ο Σύλλογος- ενέχει τον κίνδυνο δεσμευτικών αστοχιών.
Ένα τρίτο σημαντικό ζήτημα σχετίζεται με τη διαθεσιμότητα στοιχείων ανάλυσης (π.χ. επικαιροποιημένων δημογραφικών στοιχείων) λόγω σημαντικών αλλαγών και γεγονότων κατά την περίοδο 2011-2021.
Τέλος, ασαφής χαρακτηρίζεται ο ρόλος των δημοτικών αρχών/τοπικών κοινωνιών στην εκπόνηση των μελετών ΤΠΣ. Κατά την άποψη του ΣΕΜΠΧΠΑ, στο πλαίσιο της αρχής της «χρηστής» διακυβέρνησης, θα πρέπει τουλάχιστον να προβλεφθεί η παρουσίαση και η δημοσιοποίηση της μελέτης, όταν αυτή θα παραληφθεί και πριν προωθηθεί στο αρμόδιο όργανο για έγκριση, ώστε να λάβει γνώση για τυχόν παρέμβαση στο ΚΕΣΥΠΟΘΑ, με δυνατότητα συμπληρωματικής έκφρασης γνώμης του κατά περίπτωση ενδιαφερόμενου Δήμου.
Δείτε το έγγραφο του ΤΕΕ/ΤΚΜ ΕΔΩ
Δείτε την πλήρη γνωμοδότηση του ΣΕΜΠΧΠΑ ΕΔΩ