Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι, η Ευρωπαϊκή Ημέρα Συντήρησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς που τιμάται την Κυριακή 20 Οκτωβρίου, αποτελεί μια καλή αφορμή για να αναλογιστούμε, ως μηχανικοί, τη συμμετοχή μας στη διάσωση των μνημείων του χθες, αλλά και τον ρόλο μας στην δημιουργία των μνημείων του αύριο.
Η ενασχόληση με την διάσωση και την ανάδειξη του κτιριακού αποθέματος που εντάσσεται στην κατηγορία της πολιτιστικής κληρονομιάς, από τα μνημεία της αρχαιότητας και του Βυζαντίου, ως τα διατηρητέα κτίρια και τα βιομηχανικά κελύφη της νεότερης ελληνικής ιστορίας, αποτελεί πάντα πρόκληση για τους μηχανικούς. Ιδιαίτερα, όταν η ανάδειξη, συνδυάζεται με την προσπάθεια βιώσιμης επανένταξης στο κοινωνικό γίγνεσθαι με σύγχρονες χρήσεις.
Ταυτόχρονα, έχει τη γοητεία του ταξιδιού στον χρόνο και στην ιστορία. Την προσπάθεια να δούμε το μνημείο, μέσα από τα μάτια εκείνων που το σχεδίασαν και το κατασκεύασαν. Να βιώσουμε νοερά τη διαδικασία, μελετώντας τις ανάγκες που οδήγησαν στην κατασκευή του, τα τεχνολογικά μέσα που είχαν στην διάθεσή τους οι μηχανικοί της εποχής, την χρήση που έπρεπε να υπηρετήσουν και τις σχετικές προσαρμογές που αυτή η χρήση υπαγόρευσε.
Ως Έλληνες, αλλά και ως μηχανικοί της Κεντρικής Μακεδονίας, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως στη χώρα μας – και στα γεωγραφικά όρια της δραστηριότητας του ΤΕΕ/ΤΚΜ- υπάρχει ένα από τα παλαιότερα ζωντανά και λειτουργικά μνημεία με υπερχιλιετή αδιάλειπτη περπατησιά στην Ιστορία, μέχρι σήμερα.
Το Άγιον Όρος, πέρα από τη θρησκευτική και λατρευτική του σημασία για την Ορθοδοξία, είναι εμποτισμένο από ιστορία και έχει πολλά να μας διδάξει από αρχιτεκτονικής και κατασκευαστικής άποψης. Γι` αυτό η πρόσφατη σεισμική δραστηριότητα στη θαλάσσια περιοχή εγγύς της χερσονήσου του Άθωνα, ήταν το έναυσμα μιας συνεργασίας που έχει αρκετούς λόγους ύπαρξης. Αναφέρομαι στην πρωτοβουλία του ΤΕΕ/ΤΚΜ για τη σύσταση μιας σχετικής Ομάδας Εργασίας, στην οποία θα συμπράξουν, εκτός του Τμήματός μας, το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, το ΚεΔΑΚ, και ο ΟΑΣΠ/ ΙΤΣΑΚ.
Άλλωστε, βήμα που υπηρετεί αυτή την προοπτική -αλλά όχι μόνον αυτή- αποτελεί η απόφασή μας, να δημιουργήσουμε τη Μόνιμη Επιτροπή Προστασίας Πολιτιστικής Κληρονομιάς στο ΤΕΕ/ΤΚΜ. Η επιτροπή αυτή, για την Κεντρική Μακεδονία της πληθώρας μνημείων που χρήζουν προστασίας, διαιώνισης και ανάδειξης, έχει και πλούσιο αντικείμενο και πολλά να προσφέρει.
Στόχο, για παράδειγμα, αποτελεί και η μετατροπή των συμπερασμάτων του εξαιρετικού Πανελληνίου Συνεδρίου Αρχιτεκτονικής που οργάνωσε το ΤΕΕ/ΤΚΜ για τα «Κάστρα της Βιομηχανίας», σε αξιοποιήσιμα στοιχεία, είτε εφαρμοσμένης πολιτικής από τις αρμόδιες κυβερνητικές ή αυτοδιοικητικές αρχές, είτε ιδιωτικής πρωτοβουλίας, από παράγοντες με έμπνευση επανένταξης τέτοιων Μνημείων στην κοινωνική καθημερινότητα.