Portbarcares. This file is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0
Στις ΗΠΑ λειτουργούν περισσότερα μουσεία από ό,τι καταστήματα Starbucks και McDonalds μαζί. Δεν το λέμε εμείς, αλλά το ανακοίνωσε πέρυσι το Ινστιτούτο Υπηρεσιών Μουσείων και Βιβλιοθηκών της χώρας.
Είναι εύκολο να καταλάβει κάποιος γιατί οι αρχές των πόλεων επενδύουν σε νέες δομές μουσείων ή και σε αθλητικά στάδια: τα έργα διάσημων αρχιτεκτόνων -”starchitects”, σύμφωνα με νεολογισμό που ακούγεται εσχάτως- όπως το Milwaukee Art Museum του Σαντιάγκο Καλατράβα, προσθέτουν ένα εντυπωσιακό κτήριο στο τοπίο της πόλης και σίγουρα κερδίζουν τα φώτα των ΜΜΕ.
Ωστόσο, υπάρχει κι η άλλη πλευρά του νομίσματος: οι μεγάλες δημόσιες επενδύσεις σε μόνιμες δομές, που απαιτούν τα μουσεία, αποτελούν κατά κάποιους “κακή πολιτική’ για την αστική ανάπτυξη. Όταν η δημοσιότητα για το εντυπωσιακό νέο κτήριο “κατακαθίσει’, τότε η πόλη βρίσκεται συχνά με ένα χρέος εκατομμυρίων, δύσκολο να αντιμετωπιστεί.
Πάρτε για παράδειγμα το Μουσείο Αγωνιστικής Οδήγησης του συνδέσμου NASCAR (National Association for Stock Car Auto Racing) στην πόλη Charlotte στη Βόρεια Καρολίνα. Χτίστηκε το 2010 και κόστισε 160 εκατ. δολάρια. Ωστόσο, δεν προσέλκυσε το κοινό που αναμενόταν. Το αποτέλεσμα; Είναι ζημιογόνο κατά 1 εκατ. δολάρια ετησίως, σύμφωνα με την εφημερίδα “Charlotte Observer”.
Λαμβανομένων υπόψη των παραπάνω, ο καθηγητής κοινωνιολογίας Jonathan Wynn του University of Massachusetts Amherst, προτείνει μια εναλλακτική: αντί οι πόλεις να επενδύουν μόνο σε τέτοιου είδους κτήρια, που συνεπάγονται υψηλό οικονομικό ρίσκο, θα μπορούσαν να “ρίχνουν” τα χρήματά τους σε πολιτιστικά φεστιβάλ και μεγάλες διοργανώσεις, που έχουν το πρόσθετο όφελος ότι θέτουν τις τοπικές κοινότητες σε κίνηση.
Στατιστικές με ενδιαφέρον
Η Αμερική”, λέει επικαλούμενος την Pacific Standard, έχει πρόβλημα με τα αθλητικά στάδιά της. Μεταξύ 1990 και 2010, σε μόλις 20 χρόνια δηλαδή, η χώρα απέκτησε πάνω από 100 καινούργια στάδια, τα οποία –σύμφωνα με τους οικονομολόγους– έχουν προκαλέσει ένα σωρό προβλήματα. Το κυριότερο είναι ότι αντί να επιταχύνουν, επιβραδύνουν την οικονομική ανάπτυξη, αφού συχνά υποχρησιμοποιούνται ή και μένουν πλήρως αδρανή, ενώ τα πληρώνουν οι φορολογούμενοι.
Σύμφωνα με το Κέντρο Πολιτικής Πολιτισμού του Πανεπιστημίου του Σικάγο, συνολικά 725 εγκαταστάσεις τέχνης και πολιτισμού οικοδομήθηκαν στις ΗΠΑ από το 1994 έως το 2008. Για την κατασκευή τους δαπανήθηκαν 15.5 δισ. δολ. Ωστόσο, έρευνα έδειξε ότι μόλις το 12% των πολιτιστικών οργανισμών, που υποτίθεται ότι θα ωφελούνταν από αυτές τις νέες εγκαταστάσεις, είδαν την προσέλευση του κοινού -και άρα τα έσοδά τους- να αυξάνονται πράγματι.
Τα μουσεία, τα στάδια και άλλες μόνιμε δομές υποτίθεται ότι μπορούν να τονώσουν και να επαναφέρουν στην ανάπτυξη περιοχές της πόλης που φθίνουν. Σε κάποιες περιπτώσεις, όντως το πετυχαίνουν. Σε άλλες όμως, ένα σωρό χρήματα που επενδύονται για αυτόν τον σκοπό απλά πέφτουν σε μια μαύρη τρύπα, υποστηρίζει ο καθηγητής.
Στο μεταξύ, τα ‘μεγα-γεγονότα” όπως οι Ολυμπιακοί, το Super Bowl ή το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου συχνά επιφυλάσσουν κι αυτά οικονομικές συμφορές στις πόλεις (και τις χώρες) που τα διοργανώνουν (ας θυμηθούμε και τα δικά μας το 2004).
Οπως διαβάζουμε στο βιβλίο“Circus Maximus” του οικονομολόγου Andrew Zimbalist, πέρα από το πρεστίζ που πράγματι χαρίζουν και κάποια τουριστικά έσοδα, τέτοια γεγονότα απλά δημιουργούν αχανείς τσιμεντένιες υποδομές, που μονοπωλούν μεγάλες εκτάσεις των πόλεων και συχνά μένουν αχρησιμοποίητες ή υποχρησιμοποιούμενες για ολόκληρες δεκαετίες.
Στον αντίποδα, υποστηρίζει ο Wynn, τα φεστιβάλ …κερδίζουν. Σύμφωνα με το Billboard, μόνο το 2014 πάνω από 32 εκατ. άνθρωποι παρακολούθησαν τα μουσικά (μόνο τα μουσικά!) φεστιβάλ στις ΗΠΑ. Τα πιο δημοφιλή εξ αυτών δε, ξεπούλησαν λίγες ώρες μετά το άνοιγμα των ταμείων για προπώληση εισιτηρίων.
Σε αντίθεση με τις μόνιμες υποδομές των σταδίων και των μουσείων, τα φεστιβάλ είναι …σεμνά και ευέλικτα, αφού μπορούν εύκολα να αλλάξουν τον χώρο όπου θα πραγματοποιηθούν ή το πρόγραμμά τους. Επιπρόσθετα είναι πιο ανοιχτά σε ένα μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας, ενθαρρύνουν τη διάδραση μεταξύ των μελών της κοινωνίας των πολιτών και δημιουργούν θετικές αναμνήσεις σε αστικό τοπίο. Βρε, λέτε να έχει κάποιο δίκιο στον συλλογισμό του ο κύριος Wynn;
Διαβάστε το πλήρες άρθρο του Wynn ΕΔΩ
