Σε μία αποκαλυπτική έρευνα για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα προχώρησε ερευνητική ομάδα υπό τον συντονισμό του καθηγητή του ΕΚΠΑ κ. Κώστα Καρτάλη.
Το αντικείμενο της μελέτης ήταν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον τουρισμό, την πρωτογενή παραγωγή και τη ζωή στις πόλεις στις αμέσως επόμενες δεκαετίες.
Οι ερευνητές χώρισαν την επικράτεια σε τετράγωνα πλευράς 12,5×12,5 χιλιομέτρων, δηλαδή σε περίπου 850 διαφορετικές περιοχές. Στη συνέχεια πήραν τρία από τα σενάρια που έχει διαμορφώσει ο IPCC για το πώς θα εξελιχθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στο μέλλον, και εξέτασαν τι θα σημαίνουν αυτές οι αλλαγές για 21 διαφορετικούς κλιματικούς δείκτες σε κάθε μία από εκείνες τις 850 περιοχές της χώρας για κάθε ένα από αυτά τα σενάρια και, μάλιστα, για δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους: την 20ετία 2026-2045 και την εικοσαετία 2046-2065. Με αυτή την ανάλυση κατέγραψαν για πρώτη φορά για αυτό το σετ των κλιματικών παραμέτρων και δεικτών και τον συνδυασμό των κλιματικών μοντέλων, τις πιο ακριβείς εκτιμήσεις που είναι διαθέσιμες για τις κλιματικές συνθήκες στην Ελλάδα τις επόμενες δεκαετίες, ανάλογα με το αν η ανθρωπότητα θα καταφέρει να περιορίσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ή όχι. Στη συνέχεια, οι ερευνητές αξιολογούν ακριβώς το τι σημαίνει η επικράτηση τέτοιων συνθηκών για τρεις κλάδους της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας: τον πρωτογενή τομέα, τον τουρισμό και τη ζωή στις πόλεις, προτείνοντας λύσεις πολιτικής για κάθε περίπτωση. Επιπλέον, καταγράφουν την κατάσταση στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών, τις γενικότερες οριζόντιες λύσεις που χρειάζεται το θεσμικό πλαίσιο της χώρας για να ανταπεξέλθει στις νέες συνθήκες, ενώ περιγράφουν και μια εικόνα για τις εκπομπές ανά κάτοικο, δίνοντάς μας μια ένδειξη για το πόσο συνεισφέρει η καθεμία και ο καθένας από εμάς στο πρόβλημα.
Στη συντριπτική πλειοψηφία των κλιματικών παραμέτρων και γεωγραφικών περιοχών που εξετάζονται, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα είναι αρνητικές, αν και δεν είναι πάντα της ίδιας έντασης και δεν αποτυπώνονται ισότιμα σε όλες τις παραμέτρους ή τις περιοχές της χώρας. Η μέση θερμοκρασία στο ευρύτερο πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας την περίοδο 1971-2000, για παράδειγμα, ήταν 15,6 βαθμοί Κελσίου. Αυτός ο αριθμός από μόνος του δεν μας λέει πολλά. Ωστόσο, η μεταβολή που προβλέπεται από όλα τα σενάρια είναι που πρέπει να μας απασχολεί -θα φτάσει γύρω στους 17 βαθμούς σύμφωνα με τα καλύτερα σενάρια, αλλά θα αγγίξει τους 18 αν ισχύσει το “χειρότερο”.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι περισσότερες καλλιέργειες και η κτηνοτροφία θα επηρεαστούν αρνητικά κυρίως στο Ηράκλειο της Κρήτης, την Ηλεία, την Κορινθία και τη Λάρισα. Αντίθετα, ανάμεσα στις περιοχές που θα επηρεαστούν λιγότερο είναι ο Έβρος, η Φθιώτιδα και η Αιτωλοακαρνανία. Οι επιπτώσεις θα διαφοροποιούνται και ανάλογα με την ευαισθησία και τη συμπεριφορά κάθε καλλιέργειας. Η ελιά, για παράδειγμα, είναι εξαιρετικά ανθεκτική στην ξηρασία και την υψηλή θερμοκρασία, οπότε θεωρητικά θα μπορούσε να αντέξει τις εντονότερες συνέπειες. Ωστόσο, το ότι τον χειμώνα θα κάνει λιγότερο κρύο -το κρύο είναι απαραίτητο για τη σωστή άνθιση της ελιάς- είναι πιθανό να επηρεάσει αρνητικά την παραγωγή των ελαιόδενδρων. Η παραγωγικότητα των αμπελώνων θα επηρεαστεί, επίσης, όπως, και ο λόγος των σακχάρων και οξέων στο ίδιο το προϊόν -η γεύση και ποιότητα του κρασιού που παράγεται σε όλες τις περιοχές της χώρας θα αλλάξει. Η καλλιέργεια ζωωτροφών, δε, θα έχει μειωμένη απόδοση και μεγαλύτερες απαιτήσεις για νερό.
Αναφορικά με τις θερμοκρασίες που αναμένεται να επικρατούν και να μεταβάλλουν ανάλογα τις τουριστικές περιόδους, περισσότερες “τροπικές νύχτες” (νύχτες στις οποίες η θερμοκρασία του αέρα δεν πέφτει κάτω από τους 20 βαθμούς) θα έχει όλη η επικράτεια, αλλά κυρίως τα δυτικά παράλια, τα Ιόνια Νησιά, η Δυτική Πελοπόννησος και η Κεντρική Μακεδονία [αν επαληθευτούν τα χειρότερα σενάρια, σε αυτή τη λίστα προστίθενται και η Κρήτη, η Εύβοια, η Ανατολική Μακεδονία και η Θράκη (στα παράλια) και άλλες περιοχές]. Οι καύσωνες (επεισόδια με πολύ υψηλές θερμοκρασίες, απουσία ανέμων και διάρκεια τουλάχιστον τριών συνεχόμενων ημερών) θα είναι πολύ περισσότεροι παντού. Επιπλέον, η μεταβολή της θερμοκρασίας μπορεί να οδηγήσει στην περαιτέρω μείωση της -ήδη σύντομης- χιονοδρομικής περιόδου, καθιστώντας μη βιώσιμη τη λειτουργία χιονοδρομικών κέντρων στην Ελλάδα. Σε κάποια από αυτά έχουν ήδη αρχίσει οι εργασίες διαμόρφωσης του τοπίου (με την αφαίρεση βράχων) για να λειτουργούν οι πίστες με λιγότερο χιόνι.
Μπορείτε να δείτε τα κεντρικά συμπεράσματα και ολόκληρη την έρευνα ΕΔΩ.
