Αναποφάσιστο για το επαγγελματικό του μέλλον δηλώνει το 29,33% των νέων μηχανικών, σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τη Μόνιμη Επιτροπή Ανταγωνιστικότητας, Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ.
Μάλιστα, η ανάγκη για σταθερό εισόδημα σε μια περίοδο αβεβαιότητας και κρίσης, αποτυπώνεται και την πρωτιά που καταλαμβάνει σε σχετική ερώτηση, η πρόθεση απασχόλησης ως «μισθωτού ή μη μισθωτού (με μπλοκάκι)», όσο κι αν είναι μικρές οι διαφορές, με το ποσοστό εκείνων που απαντούν ότι σκέφτονται να ανοίξουν δική τους επιχείρηση ή τεχνικό γραφείο.
Άλλωστε, στην ίδια έρευνα, αποτυπώνεται το γεγονός πως οι μηχανικοί βλέπουν ήδη τους εαυτούς τους ως επιχειρηματίες ανεξάρτητα εάν αυτοαπασχολούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες, σε ποσοστό 71,24% (απαντήσεις Συμφωνώ απόλυτα και Μάλλον Συμφωνώ). Σε ποσοστό 83,56% μάλιστα, θεωρούν την επιχειρηματικότητα «αντίδοτο» στη μείωση εισοδήματος του κλάδου και στο braindrain, ενώ με μεγάλη πλειοψηφία επισημαίνουν την ανάγκη, να δοθεί από τις πολυτεχνικές σχολές, περισσότερη έμφαση σε μαθήματα που αφορούν στην ανάπτυξη επιχειρηματικών δεξιοτήτων.
Ίσως γι` αυτό, σε ποσοστό 95,88% οι ερωτηθέντες δίνουν ψήφο επιδοκιμασίας στη πολιτική του ΤΕΕ/ΤΚΜ να επενδύσει στην προσπάθεια ενσωμάτωσης της επιχειρηματικής σκέψης και κουλτούρας στους μηχανικούς μέλη του, αναλαμβάνοντας σχετικές πρωτοβουλίες όπως η σύσταση της ΜΕ Ανταγωνιστικότητας-Επιχειρηματικότητας-Καινοτομίας.
Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικά τη έρευνα, ή να τη δείτε σε PDF μαζί με τα γραφήματα εδώ: EREVNA-NEOI MHXANIKOI.
1.ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
1.1 Σκοπός-Στόχος
Στο πλαίσιο του προγράμματος δράσης της Μ.Ε. Ανταγωνιστικότητας-Επιχειρηματικότητας-Καινοτομίας του ΤΕΕ/ΤΚΜκαι της πρωτοβουλίας της «Σκέψου Διαφορετικά-Πράξε Επιχειρηματικά (ΤhinkDifferent-Act Business)»η Δ.Ε. του ΤΕΕ/ΤΚΜ έκανε αποδεκτήτηνεισήγηση της Μ.Ε. για την εκπόνηση της έρευνας «ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΝΕΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ»
Στόχος της έρευνας είναι η διερεύνηση της στάσης των νέων μηχανικών σχετικά με την άσκηση επιχειρηματικής/επαγγελματικής δραστηριότητας, η καταγραφή των απόψεων τους σχετικά με τις γνώσεις και την εκπαίδευση που λαμβάνει ο μηχανικός από τις σπουδές του στο Πολυτεχνείο σε θέματα επιχειρηματικότητας, καθώς και οι προτάσεις τους για τις πρωτοβουλίες που θέλουν να αναλάβει το ΤΕΕ/ΤΚΜ στο συγκεκριμένο ζήτημα.
Η διεξαγωγή της έρευνας θα είναι τακτική. Συγκεκριμένα θα διεξάγεται στη διάρκεια των εξετάσεων για την απόκτηση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος από τους νέους διπλωματούχους μηχανικούς, δυνητικά μέλη του ΤΕΕ.
1.2. Χρόνος Διεξαγωγής- Μεθοδολογία-Απολογιστικά Στοιχεία Δείγματος
1.2.1 Χρόνος διεξαγωγής της έρευνας
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο χρονικό διάστημα 20/2/2018-1/3/2018, στο οποίο πραγματοποιήθηκαν οι εξετάσεις για την απόκτηση άδειας ασκήσεως επαγγέλματος.
1.2.2 Μεθοδολογία-Οργάνωση
Για τη διεξαγωγή της έρευνας χρησιμοποιήθηκε συγκεκριμένο δομημένο ερωτηματολόγιο 17 ερωτήσεων (οι 15 ερωτήσεις ήταν οι πιο βασικές) το οποίο περιλάμβανε ερωτήσεις κλειστού τύπου με δυνατότητα επιλογής μέσα από προκαθορισμένες απαντήσεις (multiplechoice), στις οποίες ο ερωτώμενος επέλεγε την απάντησή του. Ο ερωτώμενος είχε τη δυνατότητα επιλογής μέχρι μίας απάντησης εκτός των απαντήσεων στις ερώτηση 8 και 17 όπου είχε τη δυνατότητα περισσότερων της μίας επιλογής, με συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Η Δομή του ερωτηματολογίου περιλάμβανε τέσσερις (4) ενότητες :
Α. ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ –ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Β. ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ -ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Γ. ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΕΕ/ΤΚΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ
Δ. ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Το ερωτηματολόγιο αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του ΤΕΕ/ΤΚΜ όπου μέσω googledriveδημιουργήθηκε από το μέλος της Μ.Ε. Μ.Ε. Ανταγωνιστικότητας-Επιχειρηματικότητας-Καινοτομίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ, κ. Χαράλαμπο Τζιώγα, σχετική ηλεκτρονική φόρμα συμπλήρωσης του ερωτηματολογίου. Επίσης εκδόθηκαν φ/α που διανεμήθηκαν στους υποψηφίους.
Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου δεν ήταν υποχρεωτική. Για τη συμπλήρωση του υπήρχε ενημέρωση κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου υποδοχής των Μηχανικών από τους διοικητικούς υπαλλήλους του ΤΕΕ/ΤΚΜ καθώς και από τα μέλη των εξεταστικών επιτροπών. Παράλληλα σε συγκεκριμένο σημείο, στο χώρο των γραφείων του ΤΕΕ/ΤΚΜ τοποθετήθηκε Η/Υ όπου οι υποψήφιοι που αποφάσισαν να συμμετέχουν στην έρευνα μπορούσαν να συμπληρώσουν ηλεκτρονικά το ερωτηματολόγιο. Σχεδόν το 90% των απαντήσεων δόθηκαν σε έντυπη μορφή και όχι μέσω της ηλεκτρονικής φόρμας.
Τα ερωτηματολόγια που παραδόθηκαν σε έντυπη μορφή, μεταφέρθηκαν στην ηλεκτρονική φόρμα υποβολής από τα μέλη της Μ.Ε και την Επιμελήτρια της Μ.Ε., διοικητικό υπάλληλο του ΤΕΕ/ΤΚΜ κα Ερμίνα Στόλη, προκειμένου τα αποτελέσματα της έρευνας, να εξαχθούν σε ηλεκτρονική μορφή.
1.2.3 Στοιχεία Δείγματος
Συνολικά το δείγμα που εκλήθη να συμμετάσχει στην έρευνα ήταν 338 Διπλωματούχοι Μηχανικοί, υποψήφια μέλη του ΤΕΕ (το σύνολο των υποψηφίων).
Ο αριθμός των υποψηφίων κρίνεται πολύ υψηλός, δεδομένου ότι από το 2010 και μετά λόγω της κρίσης ο αριθμός όσων συμμετείχαν στις εξετάσεις για την απόκτηση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος, ήταν αρκετά μικρότερος. Σημαντικό ρόλο στην υψηλή συμμετοχή, διαδραμάτισε το γεγονός ότι, οι εξετάσεις έλαβαν χώρα μετά τη ψήφιση του νομοσχεδίου με το οποίο η εγγραφή στο ΤΕΕ δεν αποτελεί αυτόματα υποχρεωτική εγγραφή στο ΤΜΕΔΕ. Στοιχείο που οδηγεί στη συγκεκριμένη διαπίστωση είναι η συμμετοχή στις εξετάσεις Διπλωματούχων Μηχανικών που είχαν λάβει το πτυχίο τους πριν από το 2008 ακόμη και το 1988.
Η κατανομή των υποψηφίων ανά ειδικότητα ήταν η ακόλουθη :
Πίνακας 1 : Κατανομή αιτήσεων συμμετοχής στις εξετάσεις απόκτησης άδειας ασκήσεως επαγγέλματος την περίοδο Οκτώβριο 2017, στο ΤΕΕ/ΤΚΜ.
| Ειδικότητα | Υποψήφιοι /Αριθμός Αιτήσεων | Ποσοστό (%) |
| Αγρονόμος-Τοπογράφος Μηχανικός | 48 | 12,37% |
| Αρχιτέκτονας Μηχανικός | 71 | 18,30% |
| Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Η/Υ | 57 | 14,69% |
| Μηχανολόγος Μηχανικός-Μηχανικός Περιβάλλοντος- Αεροναυπηγοί Μηχανικοί | 40 | 10,31% |
| Πολιτικός Μηχανικός | 98 | 25,26% |
| Μηχανικός Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης | 16 | 4,12% |
| Χημικοί Μηχανικοί & Μηχανικοί Επιστήμης Υλικών | 58 | 14,95% |
| Σύνολο | 388 | 100,00% |
Κατανομή (ποσοτική & ποσοστιαία) αιτήσεων συμμετοχής στις εξετάσεις απόκτησης άδειας ασκήσεως επαγγέλματος την περίοδο Οκτώβριο 2017, στο ΤΕΕ/ΤΚΜ.
- ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΩΝ
2.1 Βασικά στοιχεία ταυτότητας Μηχανικών που συμμετείχαν στην έρευνα
Στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε ανταποκρίθηκαν-συμμετείχαν (σμπλήρωση ερωτηματολογίου)227 Μηχανικοί, ποσοστό 67,16% του συνολικού σχεδιαζόμενου δείγματος. Το εν λόγω ποσοστό κρίνεται άκρως ικανοποιητικό αν λάβουμε υπόψη μας ότι η συγκεκριμένη ενέργεια υλοποιήθηκε για πρώτη φορά.
Σε σχέση με τα συμπληρωμένα ερωτηματολόγια επισημαίνονται οι κάτωθι χρηστικές επισημάνσεις που βοηθούν στην ανάλυση των αποτελεσμάτων που παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 2.2:
- Αρκετοί υποψήφιοι συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο χωρίς να έχουν απαντήσει (κατά πάσα πιθανότητα εκ παραδρομής) στο σύνολο των ερωτήσεων. Ορισμένα πεδία όπως π.χ. το όνομα δεν ήταν υποχρεωτικά. Επίσης αυτό συνέβη και στη συμπλήρωση των ηλεκτρονικών ερωτηματολογίων (Στην ανάλυση επεξεργασίας των αποτελεσμάτων που ακολουθεί αναφέρονται σε κάθε ερώτηση πόσοι από τους 227 Μηχανικούς που συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο (εντύπως ή ηλεκτρονικά) δεν συμπλήρωσαν την απάντησή τους. Τα ποσοστά (%) στον κάθε πίνακα των ερωτήσεων αναφέρονται επί του συνόλου των ορθά συμπληρωμένωναπαντήσεων στην κάθε ερώτηση).
- Διαπιστώθηκε ότι, λόγω του ελεύθερου πεδίου που υπήρχε στα στοιχεία ταυτότητας του υποψηφίου, η συμπλήρωσή του ήταν σε μεγάλο βαθμό ανομοιογενής (ειδικότητα, περιφέρεια, κ.λ.π.) με αποτέλεσμα να καταβληθεί εργώδης προσπάθεια ορθής κατηγοριοποίησης των απαντήσεων.
- Σε ορισμένα φ/α που διανεμήθηκαν εκ παραδρομής δεν φωτοτυπήθηκαν οι ερωτήσεις 16 και 17. Αποτέλεσμα αυτού ήταν στη μεταφορά των απαντήσεων των ερωτηματολογίων που είχαν συμπληρωθεί σε έντυπη μορφήστην ηλεκτρονική πλατφόρμα, αποφασίστηκε να συμπληρωθούν στην ερώτηση 16 η απάντηση Άλλο με επίπεδο 1 (Καθόλου Σημαντικό) και στην ερώτηση 17 η απάντηση Άλλο με τη διαβάθμιση 1 και 3.
- Σε ορισμένες ερωτήσεις (π.χ.α/α 2) συμπληρώθηκαν περισσότερο του ενός απαντήσεις και ως εκ τούτου δεν ελήφθησαν υπόψη στην αξιολόγηση των απαντήσεων.
Οι ανωτέρω επισημάνσεις θα ληφθούν υπόψη στη διαμόρφωση του ερωτηματολογίου και της φόρμας υποβολής στην επόμενη διεξαγωγή της έρευνας.
Ως προς το προφίλ και ορισμένα χρήσιμα στοιχεία ταυτότητας όσων απάντησαν στην έρευνα παρατίθενται οι ακόλουθοι πίνακες:
Πίνακας 2 Κατανομή Απαντήσεων στην Έρευνα ανά Ειδικότητα Μηχανικού.
| Ειδικότητα | Πλήθος ερωτώμενων | Πλήθος Συμπληρωμένων Ερωτηματολογίων | Ποσοστό Ανταπόκρισης (%) | Ποσοστό επί απαντήσεων (%) |
| Αγρονόμος-Τοπογράφος Μηχανικός | 48 | 31 | 64,58% | 13,66% |
| Αρχιτέκτονας Μηχανικός | 71 | 42 | 59,15% | 18,50% |
| Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Η/Υ
|
57 | 40 | 70,18% | 17,62% |
| Μηχανολόγος Μηχανικός | 40 | 15 |
45,00% |
6,61% |
| Μηχανικός Περιβάλλοντος | 2 | 0,88% | ||
| Μηχανικός Μηχανολόγος-Αεροναυπηγός | 1 | 0,44% | ||
| Πολιτικός Μηχανικός | 98 | 55 | 56,12% | 24,23% |
| Μηχανικός Χωροτάκτης -Πολεοδόμος | 16 | 3 | 18,75% | 1,32% |
| Μηχανικός Επιστήμης Υλικών | 58 | 18 |
55,17% |
7,93% |
| Χημικός Μηχανικός | 14 | 6,17% | ||
| Δεν απάντησαν ως προς την ειδικότητα | – | 6 | – | 2,64% |
| Σύνολο | 338 | 227 | 100,00% | 100,00% |
Πίνακας 3 ΚατανομήΑπαντήσεων στην έρευνα του ΤΕΕ/ΤΚΜ ανά Φύλλο
| Φύλλο | Πλήθος Απαντήσεων | Ποσοστό επί συμπληρωμένων ερωτηματολογίων (%) | Ποσοστό επί απαντήσεων (%) |
| Άνδρες | 112 | 49,34% | 50,00% |
| Γυναίκες | 112 | 49,34% | 50,00% |
| Δεν απάντησαν | 3 | 1,32% | – |
| Σύνολο | 227 | 100,00% | 100,00% |
Πίνακας 4. Κατανομή Απαντήσεων στην έρευνατου ΤΕΕ/ΤΚΜ με βάση την κατοχή ή μη Μεταπτυχιακού Διπλώματος.
| Κάτοχος Μεταπτυχιακού | Πλήθος Απαντήσεων | Ποσοστό
επί συμπληρωμένων ερωτηματολογίων (%) |
Ποσοστό επί απαντήσεων (%) |
| ΝΑΙ | 61 | 26,87% | 27,85% |
| ΟΧΙ | 158 | 69,60% | 72,15% |
| Δεν απάντησαν | 8 | 3,52% | – |
| Σύνολο | 227 | 100,00% | 100,00% |
Πίνακας 5. Κατανομή Συμμετεχόντων στην έρευνα με βάση την κατοχή ή μη ΔιδακτορικούΔιπλώματος
| Κάτοχος Μεταπτυχιακού | Πλήθος Απαντήσεων | Ποσοστό
επί συμπληρωμένων ερωτηματολογίων (%) |
Ποσοστό επί απαντήσεων (%) |
| ΝΑΙ | 6 | 2,64% | 2,78% |
| ΟΧΙ | 210 | 92,51% | 97,22% |
| Δεν απάντησαν | 11 | 4,85% | – |
| Σύνολο | 227 | 100,00% | 100,00% |
Πίνακας 6. Κατανομή Απαντήσεων στην Έρευνα του ΤΕΕ/ΤΚΜμε βάση την Περιφέρεια Κατοικίας.
| Περιφέρεια | Πλήθος
Συμπληρωμένων Ερωτηματολογίων |
Ποσοστό επί συμπληρωμένων ερωτηματολογίων (%) | Ποσοστό επί απαντήσεων (%) |
| Κεντρική Μακεδονία | 159 | 70,04% | 74,30% |
| Δυτική Μακεδονία | 16 | 7,05% | 7,48% |
| Ανατολική Μακεδονία-Θράκη | 8 | 3,52% | 3,74% |
| Ιόνια Νησιά | 1 | 0,44% | 0,47% |
| Θεσσαλία | 15 | 6,61% | 7,01% |
| Ήπειρος | 6 | 2,64% | 2,80% |
| Αττική | 3 | 1,32% | 1,40% |
| Kρήτης | 3 | 1,32% | 1,40% |
| Βόρειο Αιγαίο | 1 | 0,44% | 0,47% |
| Δυτική Ελλάδα | 1
|
0,44% | 0,47% |
| Στερεά Ελλάδα | 1 | 0,44% | 0,47% |
| Δεν απάντησαν | 13 | 5,73% | – |
| Σύνολο | 227 | 100,00% | 100,00% |
- Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Επεξεργασίας Ερωτηματολογίων ανά ερώτηση΄.
Α. ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ – ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
- Συμφωνείς με την άποψη ότι οι Μηχανικοί είναι και αυτοί επιχειρηματίες ανεξάρτητα εάν αυτοαπασχολούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες;
Απαντήσεις : 226 (Ποσοστό 99,56%)
Δεν συμπλήρωσαν απάντηση : 1 (Ποσοστό 0,44%)
| Δείκτης Επιλογής | Πλήθος | Ποσοστό επί απαντήσεων (%) |
| Συμφωνώ απόλυτα | 71 | 31,42% |
| Μάλλον συμφωνώ | 90 | 39,82% |
| Μάλλον διαφωνώ | 37 | 16,37% |
| Διαφωνώ απόλυτα | 14 | 6,19% |
| Ούτε συμφωνώ/Ούτε διαφωνώ | 14 | 6,19% |
| Σύνολο | 226 | 100,00% |
Σχολιασμός
Από τις ανωτέρω απαντήσεις διαπιστώνεται ότι, οι Μηχανικοί θεωρούν τους εαυτούς τους ως επιχειρηματίες ανεξάρτητα εάν αυτοαπασχολούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες, σε ποσοστό 71,24% (απαντήσεις Συμφωνώ απόλυτα και Μάλλον Συμφωνώ). Είναι χαρακτηριστικό ότι η επιλογή «Διαφωνώ απόλυτα» κατέχει μόλις το 6,19% εν αντιθέσει με την επιλογή «Συμφωνώ απόλυτα» η οποία κατέχει το 31,28% (σύγκριση ακραίων τιμών στην κλίμακα των επιλογών). Εύλογα λοιπόν μπορεί κάποιος να θεωρήσει ότι οι απαντήσεις βρίσκονται στην ίδια κατεύθυνση με τη γενικότερη τάση θετικής στάσης των πολιτών, ιδίως των νέων επιστημόνων, απέναντι στην επιχειρηματικότητα.
- Θεωρείς ότι η επιχειρηματικότητα αποτελεί αντίδοτο στη δραστική μείωση του εισοδήματος στον κλάδο των Μηχανικών και στο braindrain;
Απαντήσεις : 225 (Ποσοστό 99,12%)
Δεν συμπλήρωσαν απάντηση : 2 (Ποσοστό 0,88%)
| Δείκτης Επιλογής | Πλήθος Απαντήσεων | Ποσοστό επί απαντήσεων (%) |
| Μάλλον ΝΑΙ | 130 | 57,78% |
| Σίγουρα ΝΑΙ | 58 | 25,78% |
| Μάλλον ΟΧΙ | 32 | 14,22% |
| Σίγουρα ΟΧΙ | 5 | 2,22% |
| Σύνολο | 225 | 100,00% |
Σχολιασμός
Οι θετικές απαντήσεις στο συγκεκριμένο ερώτημα (Μάλλον Ναι και Σίγουρα Ναι) υπερτερούν συντριπτικά έναντι των αρνητικών (Μάλλον ΟΧΙ και Σίγουρα ΟΧΙ). Συγκεκριμένα οι θετικές απαντήσεις λαμβάνεις ποσοστό 83,56% έναντι μόλις 16,44% των απαντήσεων από τους Μηχανικούς που κρίνουν αρνητικά το ερώτημα). Όπως και στην ερώτηση 1 οι ακραίες τιμές της κλίμακας επιλογής (Σίγουρα ΝΑΙ/Σίγουρα ΟΧΙ) εμφανίζουν μεγάλη διαφορά καθώς η επιλογή «Σίγουρα ΝΑΙ» κατέχει ποσοστό 25,78% ενώ η επιλογή «Σίγουρα ΟΧΙ» καταλαμβάνει μόλις το 2,22% των απαντήσεων.
Τα αποτελέσματα κρίνονται φυσιολογικά καθώς αφενός το το braindrainέχει επηρεάσει πολύ σημαντικά τον κλάδο των νέων μηχανικών ενώ και όλες οι έρευνες που έχουν διεξαχθεί (ΙΟΒΕ, ΕΥ, ….) τεκμηριώνουν ότι η επιχειρηματικότητα αποτελεί μία σημαντική διέξοδο για τους νέους επιστήμονες και την ανάσχεση του braindrainυπό την προϋπόθεση ότι η Πολιτεία θα εφαρμόσει μία πολιτική δημιουργίας κατάλληλου και φιλικού για τις επενδύσεις και την επιχειρηματικότητα περιβάλλοντος. Αυτή η προϋπόθεση πιθανώς να δικαιολογεί το ποσοστό 57,78% όσων Μηχανικών απαντούν με Μάλλον ΝΑΙ καθώς δύναται να συνδέουν την προϋπόθεση αυτή με το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.
- Όταν ακούς τις λέξεις επιχειρείν/επιχειρηματικότητα τι σκέφτεσαι;
Απαντήσεις : 225 (Ποσοστό 99,12%)
Δεν συμπλήρωσαν απάντηση : 2 (Ποσοστό 0,88%)
| Δείκτης Επιλογής | Πλήθος Απαντήσεων | Ποσοστό απαντήσεων (%) |
| Κέρδος | 28 | 12,73% |
| Ανάπτυξη δεξιοτήτων | 55 | 25,00% |
| Προοπτική επαγγελματικής καταξίωσης | 51 | 23,18% |
| Επαγγελματική αποκατάσταση | 14 | 6,36% |
| Μεγάλο ρίσκο | 44 | 20,00% |
| Μεγάλη ευκαιρία | 19 | 8,64% |
| Αλλο | 9 | 4,09% |
| Σύνολο | 220 | 100,00% |
Σημείωση : Δεν περιλαμβάνονται 5 ερωτηματολόγια καθώς συμπληρώθηκαν περισσότερες του ενός επιλογές.
Σχολιασμός
Οι απαντήσεις δείχνουν μία υπεροχή των ανθρωποκεντρικών δεικτών επιλογής.
Ειδικότερα :
α) η ανάπτυξη δεξιοτήτων αφορά στην αξιοποίηση γνώσεων και μάθησης που σημαίνει ανάγκη για πολικές κατάρτισης και εκπαίδευσης, ενώ η επαγγελματική καταξίωση αποτελεί μία κοινωνιολογική προσέγγιση. Οι εν λόγω απαντήσεις που αποτελούν τις δύο πρώτες επιλογές απαντήσεων των ερωτώμενων συμβαδίζουν με αντίστοιχες έρευνες για την επιχειρηματικότητα των νέων που δημιοσιεύονται κατά καιρούς. Επισημαίνεται ότι η έννοια «επιχειρηματίας» σε πολλές χώρες του εξωτερικού πράγματι δημιουργεί υψηλό κοινωνικό statusαποδοχής. Παράλληλα η συνεχής αναφορά στα χρόνια της κρίσης για την ανάδειξη της επιχειρηματικότητας ως πυλώνας του νέου παραγωγικού μοντέλου δημιουργεί θετική προοπτική κοινωνικής αποδοχής των επιχειρήσεων από νέους ανθρώπους.
β) Η επιλογή «Μεγάλο ρίσκο» στην Τρίτη θέση πιστοποιεί ότι η επιχειρηματικότητα σημαίνει ανάληψη ρίσκου, ενώ λόγω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών που επικρατούν στη χώρα είναι απολύτως λογικό το ρίσκο να θεωρείται μεγάλο.
γ) Το χαμηλό ποσοστό της επιλογής «Μεγάλη ευκαιρία» (8.64%- τελευταία θέση) αναδεικνύει τον προβληματισμό που υπάρχει λαμβάνοντας υπόψη το υψηλό ποσοστό της επιλογής «Μεγάλο ρίσκο». Αντίστοιχα το ποσοστό της επιλογής «Κέρδος» θα πρέπει να αξιολογηθεί υπό την οπτική της οικονομικής κρίσης που μαστίζει την επιχειρηματική κοινότητα στη σκέψη όσων απάντησαν.
- Έχεις σκεφτεί ή σκοπεύεις να ανοίξεις τη δική σου επιχείρηση ακόμη και ως ελεύθερος επαγγελματίας ή να ψάξεις σε άλλο πεδίο; (πχ. Μισθωτός, δημόσιο)
Απαντήσεις 225 (Ποσοστό 99,12%)
Δεν συμπλήρωσαν απάντηση : 2 (Ποσοστό 0,88%)
| Δείκτης Επιλογής | Πλήθος Απαντήσεων | Ποσοστό απαντήσεων (%) |
| Να ανοίξω τη δική μου επιχείρηση/τεχνικό γραφείο | 52 | 23,11% |
| Να απασχοληθώ στο δημόσιο | 11 | 4,89% |
| Να απασχοληθώ μισθωτός/μη μισθωτός(μπλοκάκι) | 81 | 36,00% |
| Στον ιδιωτικό τομέα | 6 | 2,67% |
| Δεν το έχω αποφασίσει ακόμη | 66 | 29,33% |
| Άλλο | 9 | 4,00% |
| Σύνολο | 225 | 100,00% |
Σχολιασμός
Σε σχέση με τις απαντήσεις επισημαίνονται τα εξής :
- Το υψηλό ποσοστό 29,33% της επιλογής «Δεν το έχω αποφασίσει ακόμη» δείχνει το μεγάλο προβληματισμό των νέων μηχανικών για το επαγγελματικό τους μέλλον.
- Η κατάληψη της πρώτης θέσης από την επιλογή «Να απασχοληθώ μισθωτός/μη μισθωτό» δείχνει τηνανάγκη των νέων μηχανικών όπως και γενικότερα των νέων ανθρώπων για μία σίγουρη πηγή εισοδήματος σε σχέση με την ανάληψη μίας αυτόνομης επιχειρηματικής/επαγγελματικής δράσης, ιδιαίτερα σε μία περίοδο όπου ο κλάδος των μηχανικών και δη των ελεύθερων επαγγελματιών έχει υποστεί «βαριές απώλειες» σε επίπεδο δουλειάς και εισοδήματος. Παρ΄όλα αυτά η διαφορά δεν είναι μεγάλη με την επιλογή «Να ανοίξω τη δική μου επιχείρηση/τεχνικό γραφείο» η οποία δίνει την πρόθεση ενασχόλησης με το ελεύθερο επάγγελμα.
- Θέλεις να δραστηριοποιηθείς επιχειρηματικά/επαγγελματικά σε συναφές αντικείμενο με τις σπουδές σου;
Απαντήσεις : 227 (Ποσοστό 100,00%)
| Δείκτης Επιλογής | Πλήθος Απαντήσεων | Ποσοστό απαντήσεων (%) |
| Μάλλον ΝΑΙ | 70 | 30,84% |
| Σίγουρα ΝΑΙ | 152 | 66,96% |
| Μάλλον ΟΧΙ | 4 | 1,76% |
| Σίγουρα ΟΧΙ | 1 | 0,44% |
| Σύνολο | 227 | 100,00% |
Γράφημα 11. Κατανομή Απαντήσεων στην Έρευνα του ΤΕΕ/ΤΚΜ σχετικά με την προοπτική δραστηριοποίησηςτων Νέων Μηχανικών σε συναφές ή μη αντικείμενο με τις σπουδές τους.
Σχολιασμός
Η συντριπτική υπεροχή των θετικών απαντήσεων (ποσοστό 97,80%) έναντι των αρνητικών κρίνεται αναμενόμενη. Η επιλογή «ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ» με το συντριπτικό ποσοστό του 66,96% αποδεικνύει ότι οι νέοι μηχανικοί επενδύουν στις σπουδές τους για την επαγγελματική τους εξέλιξη. Οι θετικές επιλογές βρίσκονται σε απόλυτη σύμπλευσή με τις επιλογές των ερωτώμενων σχετικά με τα στάση τους έναντι στην έννοια του επιχειρείν (ανάπτυξη δεξιοτήτων η πρώτη επιλογή).
- Θα σε ενδιέφερε να δραστηριοποιηθείς επιχειρηματικά/επαγγελματικά σε μη συναφές αντικείμενο με τις σπουδές σου;
Απαντήσεις : 226 (Ποσοστό 99,56%)
Δεν συμπλήρωσαν απάντηση : 1 (Ποσοστό 0,44%)
| Δείκτης Επιλογής | Πλήθος Απαντήσεων | Ποσοστό απαντήσεων(%) |
| Μάλλον ΝΑΙ | 66 | 29,20% |
| Σίγουρα ΝΑΙ | 20 | 8,85% |
| Μάλλον ΟΧΙ | 117 | 51,77% |
| Σίγουρα ΟΧΙ | 23 | 10,18% |
| Σύνολο | 226 | 100,00% |
Σχολιασμός
Παρά το γεγονός ότι οι αρνητικές απαντήσεις ήταν αναμενόμενες, εντούτοις σε σύγκριση με τις απαντήσεις των ερωτώμενων στην ερώτηση 5 εμφανίζονται ενδιαφέρουσες διαφορές. Συγκεκριμένα :
Ενώ στην ερώτηση 6 το ποσοστό των Μηχανικών που απαντούν θετικά (Μάλλον ΝΑΙ και Σίγουρα ΝΑΙ) να δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά/επαγγελματικά σε συναφές αντικείμενο με τις σπουδές τους είναι 97,80% στην ερώτηση 7 το ποσοστό των Μηχανικών που απάντησαν αρνητικά εάν θα ενδιαφερόντουσαν να δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά/επαγγελματικά σε μη συναφές αντικείμενο με τις σπουδές τους ανέρχεται σε 61,95% (διαφορά περίπου 36%). Μάλιστα ενώ στην ερώτηση 6 κυριαρχεί στις θετικές απαντήσεις το ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ (ποσοστό 66,96% ) στην ερώτηση 7 κυριαρχεί στις αρνητικές απαντήσεις το ΜΑΛΛΟΝ ΟΧΙ (ποσοστό 51,77%) και όχι το ΣΙΓΟΥΡΑ ΟΧΙ (ποσοστό 10,18%).
Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι ενώ μόλις 5 μηχανικοί απαντούν ότι δε θέλουν να ασχοληθούν επαγγελματικά/επιχειρηματικά σε μη συναφές αντικείμενο των σπουδών τους , εντούτοις στην ερώτηση 6 εμφανίζεται μία κατακόρυφη αύξηση σε 88 μηχανικούς τους οποίους θα τους ενδιέφερε η προοπτική να απασχοληθούν σε μη συναφές με τις σπουδές τους αντικείμενο.
- Τα προγράμματα της ΕΕ (π.χ. ΕΣΠΑ) πιστεύεις ότι συντελούν στην ανάληψη επιχειρηματικής/επαγγελματικής δραστηριότητας από τους Μηχανικούς;
Απαντήσεις : 227 (Ποσοστό 100,00%)
| Δείκτης Επιλογής | Πλήθος Απαντήσεων | Ποσοστό (%) |
| ΝΑΙ | 169 | 74,45% |
| ΟΧΙ | 16 | 7,05% |
| ΔΓ/ΔΑ | 42 | 18,50% |
| Σύνολο | 227 | 100,00% |
Σχολιασμός
Η υπεροχή της επιλογής ΝΑΙ κρίνεται αναμενόμενη. Το ΕΣΠΑ και γενικότερα τα κοινοτικά κονδύλια συνεχίζουν να ελκύουν αλλά και να έχουν αποτυπωθεί σε κάθε ενδιαφερόμενο νέο επιχειρηματία ως το βασικό κίνητρο για την ανάληψη της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Ωστόσο αξιοσημείωτο είναι και το ποσοστό 18,50% που επέλεξαν την απάντηση Δ/Γ/ΔΑ. Δεν έχει διερευνηθεί περαιτέρω εάν η επιλογή αυτή οφείλεται σε μη γνώση για το ΕΣΠΑ και γενικότερα τη στήριξη της ΕΕ, ή στο γεγονός ότι δεν έχουν αποφασίσει ακόμη για την επαγγελματική τους ενασχόληση, οπότε δεν μπορούν να απαντήσουν με σιγουριά στη συγκεκριμένη ερώτηση.
8.Για τη χρηματοδότηση της επιχειρηματικής/επαγγελματικής σου δραστηριότητας ποια θεωρείς ως βασική πηγή χρηματοδότησης;
Απαντήσεις: 223 (Ποσοστό (98,24%)
Δεν συμπλήρωσαν απάντηση : 4 (Ποσοστό 1,76%)
| Δείκτης Επιλογής | Πλήθος Απαντήσεων | Ποσοστό (%) |
| Τραπεζικός Δανεισμός | 26 | 8,58% |
| Επιχορηγήσεις/Προγράμματα (ΈΣΠΑ, Αναπτυξιακός Νόμος | 159 | 52,48% |
| Εργαλείαεπιχειρηματικούκινδύνου (venture capital, business angels, seed capital, κ.λ.π.) | 9 | 2,97% |
| Μικροπιστώσεις | 2 | 0,66% |
| Crowdfunding | 6 | 1,98% |
| Iδίοι πόροι | 56 | 18,48% |
| Οικογενειακό περιβάλλον | 39 | 12,87% |
| Άλλο | 2 | 0,66% |
| ΔΓ/ΔΑ | 4 | 1,32% |
| Σύνολο | 100,00% | |
Σχολιασμός
Σε συνέχεια των απαντήσεων στην ερώτηση 7, στην ερώτηση 8 κυριαρχούν ως επιλογή οι επιχορηγήσεις (ΕΣΠΑ, Αναπτυξιακός Νόμος) σε ποσοστό 52,48% έναντι των ιδίων κεφαλαίων που ακολουθούν στη δεύτερη θέση σε ποσοστό 18.48% και του οικογενειακού περιβάλλοντας που καταλαμβάνει την τρίτη θέση στις επιλογές των ερωτώμενων με ποσοστό 12,87%. Άλλωστε οι επιχορηγήσεις στην Ελλάδα ως έννοια και ως πρακτική χρηματοδότησης έχουν επικρατήσει εδώ και χρόνια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το χαμηλό ποσοστό των σύγχρονων εναλλακτικών εργαλείων χρηματοδότησης (μικροπιστώσεις, δάνεια επιμερισμού ρίσκου, seedcapital, crowdfunding) που κυριαρχούν στο εξωτερικό, τα οποία αθροιστικά στην έρευνα μας καταλαμβάνουν ποσοστό 5,61%. Το μικρό αυτό ποσοστό δείχνει ότι θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη πληροφόρηση για τα εργαλεία αυτά και τις ωφέλειες που παρέχουν σε σχέση με τα παραδοσιακές πηγές χρηματοδότησης (επιχορηγήσεις, τραπεζικός δανεισμός) σε νέους επιχειρηματίες.
Επισημαίνεται ότι η «κατάληψη» των τριών πρώτων θέσεων από τις εν λόγω επιλογές συμβαδίζουν με τα αντίστοιχα αποτελέσματα από τη διεξαγωγή ερευνών σε νέους επιχειρηματίες.
Ως προς τον τραπεζικό δανεισμό, η δυσκολία πρόσβασης σε αυτόν σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση και την αντίληψη που υπάρχει έναντι του τραπεζικού συστήματος για την ουσιαστική στήριξη των νέων επιχειρήσεων έχουν ως αποτέλεσμα το χαμηλό ποσοστό επιλογής του τραπεζικού δανεισμού ως πηγή χρηματοδότησης (ποσοστό μόλις 8,58%).
Β. ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
- Θεωρείς ότι ο Μηχανικός της ειδικότητάς σου έχει τις απαραίτητες δεξιότητες και εκπαίδευση για το επιχειρείν;
Απαντήσεις : 224 (Ποσοστό 98.68%)
Δεν απάντησαν : 3 (Ποσοστό 1,32%)
| Δείκτης Επιλογής | Πλήθος Απαντήσεων | Ποσοστό (%) |
| ΝΑΙ | 125 | 55,80% |
| ΟΧΙ | 99 | 44,20% |
| Σύνολο | 224 | 100,00% |
Σχολιασμός
Με βάση τα παραπάνω αποτελέσματα η άποψη ότι ο Μηχανικός της ειδικότητας του ερωτώμενου Μηχανικού έχει τις απαραίτητες δεξιότητες και εκπαίδευση για το επιχειρείν υπερέχει σε ποσοστό 55,80%. Ωστόσο υψηλό είναι και το ποσοστό του ΌΧΙ (ποσοστό 44,20%).
Αξίζει να σημειωθεί ότι η απάντηση με ΝΑΙ βρίσκεται σε «απόκλιση» είτε μικρή είτε μεγαλύτερη σε σχέση με τις απαντήσεις σε αντίστοιχα ερωτήματα που ακολουθούν παρακάτω. Πιθανώς η θετική απάντηση με ΝΑΙ να οφείλεται στο γεγονός ότι περισσότερο η έννοια της επιχειρηματικής δραστηριότητας ταυτίζεται στους περισσότερους με τη δραστηριότητα του ελεύθερου επαγγελματία, απόλυτα ταυτισμένη με την ειδικότητά τους.
- Πιστεύεις ότι στο Πολυτεχνείο πρέπει να δοθεί βαρύτητα στην εκπαίδευση σε θέματα μάνατζμεντ, καινοτομίας, marketing, τεχνολογίας κ.λ.π. θεμάτων επιχειρηματικής προοπτικής προκειμένου να ανταπεξέλθουν οι μηχανικοί στις προκλήσεις της αγοράς;
Απαντήσεις : 226 (Ποσοστό 99,56%)
Δεν συμπλήρωσαν απάντηση : 1 (Ποσοστό 0,44%)
| Δείκτης Επιλογής | Πλήθος Απαντήσεων | Ποσοστό απαντήσεων (%) |
| ΝΑΙ | 187 | 82,74% |
| ΟΧΙ | 39 | 17,26% |
| Σύνολο | 226 | 100,00% |
Σχολιασμός
Η καθολική υπεροχή της επιλογής ΝΑΙ (ποσοστό 82,74) έναντι μόλις 17,25% όσων επιλέγουν την απάντηση «ΟΧΙ» τεκμηριώνει απόλυτα τη σύγχρονη ανάγκη που υπάρχει για την περαιτέρω διεύρυνση των δεξιοτήτων των Μηχανικών και του γνωστικού τους αντικειμένου σε θέματα σύγχρονου Management. Επισημαίνεται ότισε σχέση με τις απαντήσεις των ερωτώμενων στην ερώτηση 10 διαπιστώνεται μία μετακίνηση όσων απάντησαν στην ερώτηση 10 με ΟΧΙ (ο Μηχανικός δεν έχει τις απαραίτητες δεξιότητες και εκπαίδευση στο επιχειρείν) προς το ΝΑΙ (διαφορά : +62 απαντήσεις/ποσοστό περίπου 27%). Η εν λόγω απόκλιση κρίνεται απολύτως λογική.
- Στο τμήμα που σπούδασες διδάχθηκες μαθήματα μάνατζμεντ, καινοτομίας, marketing, κ.λ.π. θεμάτων επιχειρηματικής προοπτικής;
Απαντήσεις : 225 (Ποσοστό 99,12%).
Δεν συμπλήρωσαν απάντηση : 2 (Ποσοστό 0,88%)
| Δείκτης Επιλογής | Πλήθος Απαντήσεων | Ποσοστό επί απαντήσεων (%) |
| Πολύ | 6 | 2,67% |
| Λίγο | 87 | 38,67% |
| Καθόλου | 132 | 58,67% |
| Σύνολο | 225 | 100,00% |
Σχολιασμός
Από τις απαντήσεις στην ερώτηση 11 παρατηρούμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό απαντά με μεγάλο δείκτη σιγουριάς και σε ποσοστό 58,67% ΚΑΘΟΛΟΥ έναντι ποσοστού 38,67% που επιλέγει την απάντηση ΛΙΓΟ και 2,67% που επιλέγουν την απάντηση ΠΟΛΥ. Οι απαντήσεις αυτές σε συνδυασμό με τις απαντήσεις στην ερώτηση 10 πιστοποιούν την αδήριτη ανάγκη για την αναπροσαρμογή των προγραμμάτων σπουδών των Πολυτεχνικών Σχολών στην κατεύθυνση της περαιτέρω εκπαίδευσης σε θέματα επιχειρηματικότηταςσε συνδυασμό με τις σύγχρονες δεξιότητες που πρέπει να διαθέτει ένας επαγγελματίας/επιχειρηματίας μηχανικός στην αγορά εργασίας, προκειμένου να καταστεί ανταγωνιστικός. Σε αυτή τη διαπίστωση συντελεί και το γεγονός ότι τα σύγχρονα έργα υποδομών αντιμετωπίζονται σε θέματα κατασκευής και διαχείρισης υπό το πρίσμα της χρηματοοικονομικής τους βιωσιμότητας και της άσκησης διοικητικού Managementκαι όχι αποκλειστικά ως έργα που επικεντρώνονται αποκλειστικά στο τεχνικό αντικείμενο του μηχανικού (έργα πολυδιάστατης διαχείρισης).
- Πρόσφατες έρευνες μιλούν για αναντιστοιχία μεταξύ εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας ακόμη και για αποφοίτους των Πολυτεχνείων. Συμφωνείς με την άποψη αυτή;
Απαντήσεις : 214 (Ποσοστό 94,27%)
Δεν απάντησαν : 13 (Ποσοστό 5,73%)
| Δείκτης Επιλογής | Πλήθος Απαντήσεων | Ποσοστό επί απαντήσεων (%) |
| Πολύ | 98 | 45,79% |
| Λίγο | 97 | 45,33% |
| Καθόλου | 19 | 8,88% |
| Σύνολο | 214 | 100,00% |
Σχολιασμός
Οι απαντήσεις των ερωτώμενων στην ερώτηση 12 κρίνονται απολύτως λογικές και εμφανίζουν άμεση συσχέτιση με τις απαντήσεις των ερωτώμενων στις ερωτήσεις 11-12. Το 91,12% των νέων μηχανικών κρίνει ότι δεν υπάρχει αντιστοιχία μεταξύ εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας με την επιλογή «ΠΟΛΥ» να έχει διαφορά μόλις μίας απάντησης από την επιλογή «Λίγο».(98/45,79% και 97/45,33% αντίστοιχα).
Το εν λόγω εύρημα ως προς γενικό αποτέλεσμα (αναντιστοιχία εκπαίδευσης-αγοράς εργασίας) προκύπτει και από αντίστοιχες έρευνες (ΕΥ, ΙΟΒΕ) που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια.
Γ. ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΕΕ/ΤΚΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ
- Συμφωνείς με τη «επένδυση» του ΤΕΕ/ΤΚΜ στην κατάρτιση των Μηχανικών με το σύνθημα «Σκέψου Διαφορετικά-Πράξε επιχειρηματικά» σε θέματα που συνδέονται με την επιχειρηματικότητα για τη διεύρυνση των δεξιοτήτων τους σε νέους/υφιστάμενους τομείς απασχόλησης (πράσινη οικονομία, κυκλική οικονομία, logistics, νέα υλικά κατασκευών, νεοφυή επιχειρηματικότητα, κ.λ.π.);
Απαντήσεις : 226 (Ποσοστό 99,56%)
Δεν συμπλήρωσαν απάντηση : 1 (Ποσοστό 0,44%)
| Δείκτης Επιλογής | Πλήθος Απαντήσεων | Ποσοστό επί απαντήσεων (%) |
| ΝΑΙ | 216 | 95,58% |
| ΟΧΙ | 10 | 4,42% |
| Σύνολο | 227 | 100,00% |
Σχολιασμός
Το ποσοστό 95,88% αποτελεί ψήφο επιδοκιμασίας στη πολιτική του ΤΕΕ/ΤΚΜ να επενδύσει στην προσπάθεια ενσωμάτωσης της επιχειρηματικής σκέψης και κουλτούρας στους μηχανικούς μέλη του, αναλαμβάνοντας σχετικές πρωτοβουλίες όπως η σύσταση της ΜΕ Ανταγωνιστικότητας-Επιχειρηματικότητας-Καινοτομίας.
- Θα ήθελες το ΤΕΕ/ΤΚΜ να διοργανώνει εκδηλώσεις και σεμινάρια επιχειρηματικού ενδιαφέροντας σε πεδία καινοτομίας, εξωστρέφειας, μάρκετινγκ, management, διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού, κ.λ.π..
Απαντήσεις : 226 (Ποσοστό 99,56%)
Δεν συμπλήρωσαν απάντηση : 1 (Ποσοστό 0,44%)
| Δείκτης Επιλογής | Πλήθος Απαντήσεων | Ποσοστό επί απαντήσεων (%) |
| ΝΑΙ | 214 | 94,69% |
| ΟΧΙ | 12 | 5,31% |
| Σύνολο | 226 | 100,00% |
Σχολιασμός
Σύμφωνα με τις απαντήσεις των νέων μηχανικών το 94,69% έναντι μόλις το 5,31% ζητά τη διοργάνωση εκδηλώσεων και την υλοποίηση σεμιναρίων σε θέματα επιχειρηματικού ενδιαφέροντος . Οι απαντήσεις αυτές βρίσκονται σε αλληλουχία με τις απαντήσεις στα ερωτήματα 9-13.
Επισημαίνεται ότι ήδη το ΤΕΕ/ΤΚΜ υλοποιεί σχετικές πρωτοβουλίες στη συγκεκριμένη κατεύθυνση (δημοσιεύσεις, σεμινάρια, εκδηλώσεις) μέσω της ΜΕ Ανταγωνιστικότητας-Επιχειρηματικότητας-Καινοτομίας τα οποία θα ενταθούν από τις αρχές Σεπτεμβρίου 2018.
Για όσους απάντησαν με ΝΑΙ στην ερώτηση 14
- Διατύπωσε την άποψη σου για το βαθμό σημαντικότητας των παρακάτω σεμιναρίων εκπαίδευσης που θα ήθελες να αναλάβει το ΤΕΕ/ΤΚΜ για να διευρύνεις τις γνώσεις και δεξιότητές σου.
| Α/Α | Περιγραφή Θεματολογίας | 1: Καθόλου Σημαντικό | 2: Μέτρια Σημαντικό | 3: Αναγκαίο | 4: Σημαντικό | 5: Πολύ Σημαντικό
(να γίνει οπωσδήποτε) |
| 1 | Βασικές Αρχές Ίδρυσης και Οργάνωσης Επιχείρησης/Τεχνικού γραφείου | 3 | 23 | 44 | 60 | 84 |
| 2 | Βασικά ζητήματα Μάνατζμεντ /Οργάνωση και διοίκηση επιχειρήσεων | 2 | 25 | 62 | 73 | 52 |
| 3 | Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων | 5 | 53 | 61 | 76 | 19 |
| 4 | Θέματα Λογιστικής και Χρηματοοικοινομικής διαχείρισης | 2 | 53 | 66 | 60 | 33 |
| 5 | Γενικά Οικονομικά θέματα | 6 | 46 | 72 | 59 | 31 |
| 6 | Συστήματα Διασφάλισης Ποιότητας
|
7 | 23 | 74 | 62 | 48 |
| 7 | Προγράμματα επιχορήγησης Μηχανικών από το ΕΣΠΑ, Αναπτυξιακό Νόμο, ΕΕ, κ.λ.π. | 1 | 19 | 41 | 76 | 77 |
| 8 | Μάρκετινγκ/Έρευνα Αγοράς/Εξωστρέφεια | 5 | 24 | 52 | 83 | 50 |
| 9 | Τραπεζικά προϊόντα χρηματοδότησης, crowdfunding, facroring, δάνεια επιμερισμού ρίσκου, μικροπιστώσεις, επιχειρηματικοί άγγελοι, venturecapital για τη χρηματοδότησή σου. | 6 | 49 | 61 | 56 | 42 |
| 10 | Επιχειρηματικό Σχέδιο-Υποβολή φακέλου στο πλαίσιο επενδυτικών προγραμμάτων | 4 | 35 | 57 | 68 | 50 |
| 11 | Καινοτομία & Τεχνολογία | 2 | 9 | 50 | 70 | 83 |
| 12 | Σύγχρονες επιχειρηματικές προσεγγίσεις στη Διαχείριση Τεχνικών Έργων΄ | 3 | 19 | 57 | 75 | 60 |
| 13 | Διαχείριση Έργων Τεχνολογίας | 1 | 26 | 68 | 69 | 50 |
| 14 | RiskManagement-Διαχείριση κινδύνων | 2 | 25 | 74 | 60 | 53 |
| 15 | Στρατηγική των επιχειρήσεων | 9 | 31 | 75 | 68 | 31 |
| 16 | Γενικά θέματα επιχειρηματικότητας | 10 | 37 | 82 | 55 | 30 |
| 17 | Διαχείριση Social Media | 33 | 74 | 51 | 33 | 21 |
| 18 | Ηλεκτρονικό Εμπόριο/Ψηφιακή Οικονομία και Επιχειρηματικότητα | 8 | 57 | 62 | 63 | 24 |
| 19 | Συστήματα Διαχείρισης Ποιότητας/Πιστοποιήσεις ΙSO | 0 | 21 | 57 | 75 | 61 |
Σχολιασμός
Σε σχέση με το βαθμό σημαντικότητας στο σύνολο των προτεινόμενων θεμάτων 3 θεματολογίες κρίνονται ως πολύ σημαντικές(οπωσδήποτε αναγκαίες για σεμινάριο), 7 ως σημαντικές 8 ως αναγκαίες και 1 ως μέτρια σημαντική.
Οι θεματολογίες που κρίνονται ως απολύτως σημαντικές για την υλοποίηση σεμιναρίων είναι : marketing, προγράμματα ΕΣΠΑ και τεχνολογία-καινοτομία.
Επισημαίνεται ότι η επιλογή ως πολύ σημαντική για την υλοποίηση σεμιναρίου που αφορά στα θέματα χρηματοδότησης μέσω προγραμμάτων συμβαδίζει με τις απαντήσεις που δόθηκαν στις ερωτήσεις 5 και 6 όπου τα προγράμματα επιχορήγησης καταλαμβάνουν την υψηλότερη θέση για την απόφαση έναρξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας και την βασική πηγή χρηματοδότησης της.
Ιδιαίτερα αξιοσημείωτο κρίνεται ότι η μοναδική θεματολογία που κυριαρχεί σε επίπεδο σημαντικότητας ως «μέτρια σημαντική» είναι η εκπαίδευση στα socialmediaπαρά το γεγονός ότι η θεματολογία του marketingκρίνεται σε επίπεδο σημαντικότητας ως σημαντική. Η εν λόγω απόκλιση ίσως οφείλεται στο γεγονός ότι και οι μηχανικοί είναι χρήστες των socialmediaόμως δεν έχουν την κατάλληλη γνώση προκειμένου να τα αξιοποιήσουν ως εργαλείο Marketingγια την ενίσχυση της αναγνωρισιμότητάς τους.
Επίσης αμιγώς οικονομικά θέματα (τραπεζικά προϊόντα, χρηματοοικονομικά) κρίνονται ως αναγκαία και όχι ως βασική προτεραιότητα για κατάρτιση.
Δ. ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
- Αξιολόγησε τα παρακάτω πεδία ως προς το βαθμό της σημαντικότητας τους για την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας από τους Μηχανικούς και γενικότερα στην Ελλάδα.
| Α/Α | Περιγραφή Θεματολογίας | 1: Καθόλου Σημαντικό | 2: Μέτρια Σημαντικό | 3: Αναγκαίο | 4: Σημαντικό | 5: Πολύ Σημαντικό |
| 1 | Πολιτική σταθερότητα/Πολιτικό περιβάλλον | 2 | 15 | 33 | 46 | 52 |
| 2 | Οργανωμένο θεσμικό πλαίσιο άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας | 1 | 4 | 19 | 41 | 32 |
| 3 | Φορολογική νομοθεσία | 0 | 3 | 18 | 25 | 51 |
| 4 | Ασφαλιστική νομοθεσία | 0 | 3 | 21 | 29 | 44 |
| 5 | Κίνητρα επενδύσεων | 2 | 2 | 30 | 31 | 30 |
| 6 | Χωροταξικό πλαίσιο/Χρήσεις γης | 2 | 16 | 34 | 26 | 18 |
| 7 | Δομές-Υπηρεσίες στήριξης επιχειρηματικής δραστηριότητας | 3 | 6 | 32 | 39 | 17 |
| 8 | Πολιτική Βούληση | 2 | 22 | 32 | 23 | 17 |
| 9 | Γραφειοκρατία | 6 | 6 | 16 | 34 | 34 |
| 10 | Εκπαίδευση από τα Πολυτεχνεία σε ζητήματα επιχειρηματικότητας και αγοράς | 3 | 12 | 16 | 35 | 31 |
| 11 | Ύπαρξη Προγραμμάτων ενίσχυσης επιχειρηματικότητας και χρηματοδοτικών εργαλείων | 0 | 9 | 24 | 28 | 35 |
| 12 | Τραπεζικό Σύστημα | 0 | 12 | 43 | 26 | 14 |
| 13 | Διοικητικές και Ηγετικές Δεξιότητες | 6 | 13 | 24 | 32 | 20 |
| 14 | Δυνατότητα επικοινωνίας και συνεργασίας με τρίτους | 4 | 8 | 25 | 37 | 20 |
| 15 | Υψηλός βαθμός κατάρτισης και κατοχή μεταπτυχιακών/διαδακτορικών τίτλων | 7 | 16 | 22 | 34 | 17 |
| 16 | Το αντικείμενο των σπουδών | 4 | 8 | 27 | 32 | 25 |
| 17 | Η κατάσταση του κλάδου δραστηριότητας στην αγορά | 0 | 4 | 17 | 44 | 31 |
| 18 | Η τεχνολογία | 1 | 5 | 15 | 39 | 36 |
| 19 | Το οικογενειακό περιβάλλον | 9 | 29 | 21 | 27 | 10 |
| 20 | Αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων | 2 | 8 | 25 | 43 | 18 |
| 21 | Επιχειρηματική ιδέα | 2 | 5 | 24 | 31 | 34 |
| 22 | Άλλο | 90 | 0 | 1 | 2 | 5 |
- Πιο θεωρείς το μεγαλύτερο εμπόδιο στην έναρξη της επαγγελματικής/επιχειρηματικής δραστηριότητας στην χώρα μας;
| Α/Α | Περιγραφή Θεματολογίας | 1: Η πιο Σημαντική | 2: Σημαντική | 3: Λιγότερο Σημαντική |
| 1 | Πολιτικό /Κοινωνικό περιβάλλον | 36 | 19 | 18 |
| 2 | Απουσία ευέλικτου θεσμικού πλαισίου άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας | 21 | 28 | 11 |
| 3 | Φορολογική νομοθεσία | 63 | 32 | 13 |
| 4 | Ασφαλιστική νομοθεσία | 25 | 22 | 14 |
| 5 | Απουσία Κινήτρων και πλαισίου για νέες επιχειρήσεις | 23 | 22 | 12 |
| 6 | Ελλιπές Χωροταξικό πλαίσιο/Χρήσεις γης | 8 | 18 | 14 |
| 7 | Απουσία Υπηρεσιών και δομών στήριξης επιχειρηματικής δραστηριότητας | 15 | 19 | 8 |
| 8 | Γραφειοκρατία | 22 | 18 | 23 |
| 9 | Ελλιπής εκπαίδευση από τα Πολυτεχνεία σε ζητήματα επιχειρηματικότητας και αγοράς | 12 | 18 | 18 |
| 10 | Δυσκολία πρόσβασης σε χρηματοδότηση (τραπεζικός δανεισμός, ΕΣΠΑ, …) | 20 | 20 | 8 |
| 11 | Έλλειψη γνώσης για θέματα επιχειρηματικότητας και χρηματοδότησής της | 15 | 16 | 8 |
| 12 | Έλλειψη επιχειρηματικών δεξιοτήτων | 12 | 20 | 9 |
| 13 | Έλλειψη ιδίων οικονομικών πόρων | 25 | 23 | 10 |
| 14 | Δυσκολία εύρεσης συνεργατών | 10 | 13 | 15 |
| 15 | Συγκέντρωση κλάδου σε μεγάλες επιχειρήσεις/γραφεία | 15 | 20 | 12 |
| 16 | Γενικότερη αντίληψη της κοινωνίας για την επιχειρηματικότητα | 14 | 15 | 12 |
| 17 | Αναντιστοιχία αντικειμένου σπουδών με την κατάσταση στην αγορά | 17 | 16 | 20 |
| 18 | Άλλο | 64 | 1 | 40 |
Σχολιασμός
Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις 16 και 17 δείχνουν ότι το ασφαλιστικό, το φορολογικό η έλλειψη ιδίων κεφαλαίων, η χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ και η γραφειοκρατία αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας και παράλληλα εμπόδιο για την έναρξή της.
ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Τα αποτελέσματα επεξεργασίας των αποτελεσμάτων και τους πίνακες που παρατέθηκαν με το σχετικό σχολιασμό τους μπορούν να τα συνοψίσουμε στο κάτωθι συμπέρασμα:
Οι Νέοι Μηχανικοί αισθάνονται ως εν γένει επιχειρηματίες καθώς θεωρούν το επάγγελμα τους ως επιχειρηματική δραστηριότητα, που αποσκοπεί πρωτίστως στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και την εξέλιξή τους και κατόπιν στην επίτευξη κέρδους. Πιστεύουν ακράδαντα ότι η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας αποτελεί το βασικό όπλο ανάσχεσης του braindrain και της αύξησης του εισοδήματός τους. Στην κατεύθυνση αυτή το ΕΣΠΑ και τα Προγράμματα της ΕΕ αποτελούν τη βασική πηγή για την εκκίνηση και γενικότερα τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων τους. Κύριο στοιχείο αποτελεί η εκπαίδευση και η κατάρτιση τους σε θέματα επιχειρηματικής διοίκησης και οργάνωσης επιχειρήσεων τόσο σε επίπεδο σπουδών, όπου υπάρχει σημαντική έλλειψη στη διδασκαλία σχετικών μαθημάτων, όσο και μετά την εγγραφή τους στο ΤΕΕ/ΤΚΜ. Για το λόγο αυτό επιδοκιμάζουν απόλυτα την επένδυση του ΤΕΕ/ΤΚΜ στον συγκεκριμένο τομέα και θεωρούν πολύ σημαντική τη διοργάνωση σχετικών εκδηλώσεων και σεμιναρίων από το ΤΕΕ/ΤΚΜ. Τέλος αναγνωρίζουν τις δυσκολίες και τα εμπόδια που υπάρχουν στην αγορά για την επαγγελματική τους δραστηριότητα με κυριότερα εμπόδια το ασφαλιστικό σύστημα, το φορολογικό σύστημα, την έλλειψη ιδίων κεφαλαίων και τη γραφειοκρατία.
Το παραπάνω συμπέρασμα, τεκμηριώνεται από τα κάτωθι αναλυτικά στοιχεία της έρευνας :
- Η έρευνα διεξήχθηκε στο διάστημα /2/2018-2/3/2018 με δομημένο ερωτηματολόγιο με κλειστές τύπου ερωτήσεις μέσω επιλογής προεπιλεγμένων απαντήσεων. Η συμπλήρωση από όσους συμμετείχαν έγινε με γραπτό και ηλεκτρονικό τρόπο.
- Η έρευνα αντιμετωπίστηκε με ενδιαφέρον από τους ερωτώμενους νέους μηχανικούς καθώς ανταποκρίθηκαν-συμμετείχαν (συμπλήρωση ερωτηματολογίου) 227 Μηχανικοί, ποσοστό 67,16% του συνόλου των μηχανικών που ενημερώθηκαν για την οικειοθελή συμπλήρωση του ερωτηματολογίου. Το εν λόγω ποσοστό κρίνεται άκρως ικανοποιητικό αν λάβουμε υπόψη μας ότι η συγκεκριμένη ενέργεια υλοποιήθηκε για πρώτη φορά.
- Οι τομείς των ερωτήσεων που κλήθηκαν να απαντήσουν οι ερωτώμενοι ήταν :
Α. ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ –ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Β. ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ -ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Γ. ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΕΕ/ΤΚΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ
Δ. ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Α. ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ –ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
- Το 71,24% των Νέων Μηχανικών θεωρούν τον εαυτό τους ως επιχειρηματία με το 31,42% να συμφωνεί απόλυτα (το 39,82% μάλλον συμφωνεί) εν αντιθέσει με το 22,56% που διαφωνεί με μόλις το 6,19% εξ αυτών να διαφωνεί απόλυτα (το 16,37% επιλέγει ότι μάλλον διαφωνεί) Ποσοστό 6,19% των ερωτώμενων ούτε συμφωνεί ούτε διαφωνεί με τη συγκεκριμένη διαπίστωση.
- Το 83,56% θεωρεί ότι η επιχειρηματικότητα αποτελεί αντίδοτο στη δραστική μείωση του εισοδήματος στον κλάδο των Μηχανικών και στο braindrain (το 25,78% των θετικών απαντήσεων επιλέγει ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ) έναντι 16,44% που θεωρούν το αντίθετο (μόλις το 2,22% των αρνητικών απαντήσεων επιλέγει ΣΙΓΟΥΡΑ ΟΧΙ).
- Σε σχέση με το χαρακτηρισμό που δίνουν στην έννοια του επιχειρείν οι νέοι Μηχανικοί ποσοστό 25,00% την αντιμετωπίζουν την ανάπτυξη δεξιοτήτων, το 23,18% ως προοπτική επαγγελματικής αποκατάστασης, το 20,00% ως ρίσκο , το 12,73% ως κέρδος, το 6,36% ως επαγγελματική αποκατάσταση και το 8.64% μεγάλη ευκαιρία. Άλλες επιλογές απάντησαν το 4,09%.
- Ως προς τον τομέα της απασχόλησής τους, το 36,00% επιθυμεί να απασχοληθεί ως μισθωτός/μη μισθωτός (ΑΠΥ) , το 23,11% να ανοίξει τη δική του επιχείρηση/τεχνικό γραφείο, το 29,33% δεν το έχει ακόμη αποφασίσει, το 4,89% επιλέγει την απασχόληση στο δημόσιο και το 2,67% επιλέγει να απασχοληθεί αποκλειστικά στον ιδιωτικό τομέα. Ποσοστό 9% επιλέγει άλλους τομείς (π.χ. ερευνητικά κέντρα).
- Το 97,80% των νέων μηχανικών θέλει να δραστηριοποιηθεί επιχειρηματικά/επαγγελματικά σε συναφές αντικείμενο με τις σπουδές του (το 66,96% εξ’ αυτών επιλέγει ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ), έναντι μόλις ποσοστού 2,20% που επιλέγει το αντίθετο (μόλις 0,44% εξ΄ αυτού απαντά με την επιλογή ΣΙΓΟΥΡΑ ΟΧΙ).
Αντίστοιχα το 61,95% ούτε ως προοπτική δε σκέφτεται να απασχοληθεί με αντικείμενο μη συναφές με τους σπουδές του έναντι 38,15% που το σκέφτονται ως προοπτική ανεξάρτητα την τελική τους επιλογή.
- Τα προγράμματα της ΕΕ (π.χ.ΕΣΠΑ, Απευθείας ενισχύσεις) σε ποσοστό 74,45% συντελούν στην ανάληψη επιχειρηματικής/επαγγελματικής δραστηριότητας από τους Μηχανικούς, έναντι 7,05% που επιλέγουν το αντίθετο, ενώ ποσοστό 18,50% επέλεξε Δ/Γ-Δ/Α.
- Σε σχέση με τις βασικές πηγές χρηματοδότησης που επιλέγουν οι Νέοι Μηχανικοί για την άσκηση επιχειρηματικής /επαγγελματικής δραστηριότητας, οι επιχορηγήσεις από προγράμματα του ΕΣΠΑ, τον Αναπτυξιακό Νόμο, κ.λ.π. κατέχει την πρώτη θέση με ποσοστό 52,48% και ακολουθούν οι ιδίοι πόροι με ποσοστό 18,48% το οικογενειακό περιβάλλον 12,87% με ποσοστό και ο τραπεζικό δανεισμός με ποσοστό 8,58% . Μόλις το 5,61% επιλέγει ως πηγή χρηματοδότησης νέα σύγχρονα χρηματοοικονομικά εργαλεία (μικροπιστώσεις, crowdfunding, δάνεια επιμερισμού ρίσκου,…).
Β. ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ –ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
- Το 55,80% θεωρεί ότι ο Μηχανικός της ειδικότητας του έχει τις απαραίτητες δεξιότητες και εκπαίδευση για το επιχειρείν ενώ το 44,20% πιστεύει το αντίθετο.
Ωστόσο στη συντριπτική τους πλειοψηφία το 82,74% των νέων μελών πιστεύει ότι το στο Πολυτεχνείο πρέπει να δοθεί βαρύτητα στην εκπαίδευση σε θέματα μάνατζμεντ, καινοτομίας, marketing, τεχνολογίας κ.λ.π. θεμάτων επιχειρηματικής προοπτικής προκειμένου να ανταπεξέλθουν οι μηχανικοί στις προκλήσεις της αγοράς ενώ το 17.26% πιστεύει το αντίθετο.
- Σε αντιστοιχία των ανωτέρω απαντήσεων το 58,67% των ερωτώμενων δεν έχει διδαχθεί καθόλου στο τμήμα που σπούδασε μαθήματα μάνατζμεντ, καινοτομίας, marketing, κ.λ.π. θεμάτων επιχειρηματικής προοπτικής, ενώ το 38.67% έχει διδαχθεί λίγο. Μόλις το 2,67% έχει απαντήσει ότι διδάχθηκε σε μεγάλο βαθμό σχετικά μαθήματα. Επισημαίνεται ότι οι απαντήσεις δόθηκαν με βάση την προσωπική αντίληψη των ερωτώμενων για την έννοια των μαθημάτων και επιχειρηματικής προοπτικής.
- Επίσης το 91,12% των ερωτώμενων συμφωνούν με την άποψη ότι υπάρχει αναντιστοιχία μεταξύ εκπαίδευσης αγοράς εργασίας ακόμη και για αποφοίτους των Πολυτεχνείων. Εξ αυτώ το 45,79% συμφωνεί απόλυτα ενώ το 45,33% συμφωνεί λίγο με τη συγκεκριμένη άποψη, Μόλις το 8.88% απαντά ότι δεν συμφωνεί καθόλου.
Γ. ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΕΕ/ΤΚΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ
- Ποσοστό 95,88% επιδοκιμάζει την πολιτική του ΤΕΕ/ΤΚΜ να επενδύσει στην προσπάθεια ενσωμάτωσης επιχειρηματικής σκέψης και κουλτούρας στους μηχανικούς μέλη του αναλαμβάνοντας σχετικές πρωτοβουλίες όπως η σύσταση της ΜΕ Ανταγωνιστικότητας-Επιχειρηματικότητας-Καινοτομίας. Μόλις το 4,42% διαφωνεί με την πολιτική του ΤΕΕ/ΤΚΜ.
- Στην κατεύθυνση αυτή το 94,69% θέλει το ΤΕΕ/ΤΚΜ να διοργανώνει εκδηλώσεις και σεμινάρια επιχειρηματικού ενδιαφέροντας σε πεδία καινοτομίας, εξωστρέφειας, μάρκετινγκ, management, διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού, κ.λ.π.. ενώ μόλις το 5,31% απαντά ότι δεν το θέλει.
- Σε σχέση με τις θεματολογίες που κρίνονται ως απολύτως σημαντικές για την υλοποίηση σεμιναρίων από το ΤΕΕ/ΤΚΜ είναι : προγράμματα ΕΣΠΑ και τεχνολογία-καινοτομία, Βασικές Αρχές Ίδρυσης και Οργάνωσης Επιχείρησης/Τεχνικού γραφείου. Ως σημαντικές κρίνονται οι θεματολογίες που αφορούν : Βασικά ζητήματα Μάνατζμεντ /Οργάνωση και διοίκηση επιχειρήσεων, Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων, Διοίκηση Τεχνικών Έργων, Επιχειρηματικό Σχέδιο-Υποβολή φακέλου στο πλαίσιο επενδυτικών προγραμμάτων, Ηλεκτρονικό Εμπόριο/Ψηφιακή Οικονομία και Επιχειρηματικότητα. Αμιγώς οικονομικά θέματα (τραπεζικά προϊόντα, χρηματοοικονομικά) κρίνονται ως αναγκαία και όχι ως βασική προτεραιότητα για κατάρτιση. Επίσης η μοναδική θεματολογία που κυριαρχεί σε επίπεδο σημαντικότητας ως «μέτρια σημαντική» είναι η εκπαίδευση στα socialmedia.
Δ. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Το ασφαλιστικό, το φορολογικό, η έλλειψη ιδίων κεφαλαίων, η χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ η γραφειοκρατία και η σταθερότητα του πολιτικού περιβάλλοντος αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας και παράλληλα εμπόδιο για την έναρξή της.
