Εννέα από τους 10 ανθρώπους του πλανήτη αναπνέουν αέρα που περιέχει υψηλά επίπεδα ρύπων και σκοτώνει 7 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο, σύμφωνα με νέα μελέτη της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας.
“Η ατμοσφαιρική ρύπανση απειλεί όλους μας, αλλά οι φτωχότεροι και οι πλέον περιθωριοποιημένοι άνθρωποι φέρουν το βάρος της επιβάρυνσης”, λέει ο κ. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Γενικός Διευθυντής της ΠΟΥ. “Είναι απαράδεκτο ότι πάνω από 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι – οι περισσότεροι από τους οποίους είναι γυναίκες και παιδιά – εξακολουθούν να αναπνέουν θανάσιμα καπνό κάθε μέρα από τη χρήση ρυπογόνων σόμπων και καυσίμων στα σπίτια τους. Αν δεν λάβουμε επείγουσα δράση για την ατμοσφαιρική ρύπανση, δεν θα φτάσουμε ποτέ κοντά στην επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης.»
Ο ΠΟΥ υπολογίζει ότι περίπου 7 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από έκθεση σε λεπτά σωματίδια στον μολυσμένο αέρα που διεισδύουν βαθιά στους πνεύμονες και στο καρδιαγγειακό σύστημα, προκαλώντας ασθένειες όπως εγκεφαλικά επεισόδια, καρδιακές παθήσεις, καρκίνο του πνεύμονα, χρόνιες αποφρακτικές πνευμονικές παθήσεις και αναπνευστικές λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένης της πνευμονίας.
Μόνο η μόλυνση του ατμοσφαιρικού αέρα προκάλεσε περίπου 4,2 εκατομμύρια θανάτους το 2016, ενώ η οικιακή ατμοσφαιρική ρύπανση από το μαγείρεμα με τα ρυπογόνα καύσιμα και τις τεχνολογίες προκάλεσε κατά την ίδια περίοδο 3,8 εκατομμύρια θανάτους.
Περισσότερο από το 90% των θανάτων που οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση συμβαίνουν στις χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα, κυρίως στην Ασία και την Αφρική, ακολουθούμενες από χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, την Ευρώπη και την Αμερική.
Περίπου 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι – περισσότερο από το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού – εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση στα καθαρά καύσιμα μαγειρικής και τις τεχνολογίες στα σπίτια τους, την κύρια πηγή ρύπανσης της ατμόσφαιρας των νοικοκυριών. Ο ΠΟΥ παρακολουθεί τη ρύπανση της οικιακής ατμόσφαιρας για περισσότερο από μια δεκαετία και, ενώ ο ρυθμός πρόσβασης σε καθαρά καύσιμα και τεχνολογίες αυξάνεται παντού, οι βελτιώσεις δεν συμβαδίζουν ούτε με την αύξηση του πληθυσμού σε πολλά μέρη του κόσμου, ιδιαίτερα στην υποσαχάρια Αφρική.
Ο WHO αναγνωρίζει ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί κρίσιμο παράγοντα κινδύνου για μη μεταδοτικές ασθένειες, προκαλώντας περίπου το ένα τέταρτο (24%) όλων των θανάτων από καρδιακές παθήσεις, 25% από εγκεφαλικό επεισόδιο, 43% από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και 29% από καρκίνο του πνεύμονα
Περισσότερες από 4300 πόλεις σε 108 χώρες περιλαμβάνονται τώρα στη βάση δεδομένων της ΠΟΥ για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, καθιστώντας αυτήν την πιο πλήρη βάση δεδομένων για την ατμοσφαιρική ρύπανση στον κόσμο. Από το 2016, έχουν προστεθεί περισσότερες από 1000 επιπλέον πόλεις στη βάση δεδομένων της ΠΟΥ που δείχνει ότι περισσότερες χώρες μετρούν και αναλαμβάνουν δράση για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από ποτέ. Η βάση δεδομένων συλλέγει ετήσιες μέσες συγκεντρώσεις λεπτών σωματιδίων (PM 10 και PM 2,5 ). Τα ΑΣ 2,5 περιλαμβάνουν ρύπους, όπως θειικά, νιτρικά και μαύρο άνθρακα, που θέτουν τους μεγαλύτερους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία. Οι συστάσεις της ΠΟΥ για την ποιότητα του αέρα απαιτούν από τις χώρες να μειώσουν την ατμοσφαιρική ρύπανση σε ετήσιες μέσες τιμές 20 μg / m 3 (για PM 10 ) και 10 μg / m 3 (για PM 25 ).
“Πολλές από τις μεγαλουπόλεις του πλανήτη υπερβαίνουν τα επίπεδα κατευθυντήριων γραμμών της ΠΟΥ για την ποιότητα του αέρα περισσότερο από 5 φορές, γεγονός που αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για την υγεία των ανθρώπων”, λέει η Δρ. Maria Neira, Διευθυντής του Τμήματος Δημόσιας Υγείας, Κοινωνικών και Περιβαλλοντικών Στοιχείων Υγείας . “Βλέπουμε επιτάχυνση του πολιτικού ενδιαφέροντος σε αυτή την παγκόσμια πρόκληση για τη δημόσια υγεία. Η αύξηση στις πόλεις που καταγράφουν δεδομένα σχετικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση αντανακλά τη δέσμευση για αξιολόγηση και παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της αύξησης σημειώθηκε στις χώρες υψηλού εισοδήματος, αλλά ελπίζουμε ότι θα υπάρξει παρόμοια μεγέθυνση των προσπαθειών παρακολούθησης παγκοσμίως ».
Ενώ τα τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι τα επίπεδα ρύπανσης του ατμοσφαιρικού αέρα εξακολουθούν να είναι επικίνδυνα υψηλά στα περισσότερα μέρη του κόσμου, δείχνουν επίσης κάποια θετική πρόοδο. Οι χώρες λαμβάνουν μέτρα για την αντιμετώπιση και τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από σωματίδια. Για παράδειγμα, σε μόλις δύο χρόνια, το πρόγραμμα Pradhan Mantri Ujjwala Yojana της Ινδίας έδωσε περίπου 37 εκατομμύρια γυναίκες που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας με δωρεάν συνδέσεις LPG για να τους βοηθήσουν να στραφούν στην καθαρή χρήση οικιακής ενέργειας. Η Πόλη του Μεξικού έχει δεσμευτεί για καθαρότερα πρότυπα οχημάτων, συμπεριλαμβανομένης της μετάβασης σε λεωφορεία χωρίς αιθάλη και απαγόρευσης ιδιωτικών αυτοκινήτων ντίζελ μέχρι το 2025.
Σημαντικές πηγές ρύπανσης της ατμόσφαιρας από σωματίδια περιλαμβάνουν την ανεπαρκή χρήση ενέργειας από τα νοικοκυριά, τη βιομηχανία, τον τομέα της γεωργίας και των μεταφορών και τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα. Σε ορισμένες περιοχές, η σκόνη άμμου και ερήμου, η καύση αποβλήτων και η αποψίλωση είναι πρόσθετες πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η ποιότητα του αέρα μπορεί επίσης να επηρεαστεί από φυσικά στοιχεία όπως οι γεωγραφικοί, μετεωρολογικοί και εποχιακοί παράγοντες.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν αναγνωρίζει τα σύνορα. Η βελτίωση της ποιότητας του αέρα απαιτεί συνεχή και συντονισμένη κυβερνητική δράση σε όλα τα επίπεδα. Οι χώρες πρέπει να συνεργαστούν για λύσεις για βιώσιμες μεταφορές, αποδοτικότερη παραγωγή και χρήση ανανεώσιμης ενέργειας και διαχείριση αποβλήτων. Ο ΠΟΥ συνεργάζεται με πολλούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών και της ενέργειας, του πολεοδομικού σχεδιασμού και της αγροτικής ανάπτυξης, για να υποστηρίξει τις χώρες για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος.
