Η Κεντρική Αγορά Τροφίμων, γνωστή ως ΣΤΟΑ ΜΟΔΙΑΝΟ κατασκευάστηκε την περίοδο 1923-25 στο εμπορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, μεταξύ των σημερινών οδών Βασιλέως Ηρακλείου και Ερμού, είναι χαρακτηριστικό δείγμα της ανοικοδόμησης της πόλης μετά από την πυρκαγιά του 1917 και αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά κτίρια της εποχής του μεσοπολέμου στη Θεσσαλονίκη.
Διασώζεται ως η μεγαλύτερη αγορά τροφίμων του ιστορικού κέντρου και σηματοδοτεί ένα κτίριο κλειστής στοάς ευρωπαϊκού τύπου, σαφέστατα επηρεασμένο από τον εκλεκτισμό, με νεοκλασικές αναφορές και ιδιαίτερα ενδιαφέροντα τυπολογικά, μορφολογικά, αλλά και κατασκευαστικά γνωρίσματα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα στοάς λιανικού εμπορίου τροφίμων, έφερε στην πόλη την καινούργια για την εποχή αντίληψη όσον αφορά στους χώρους εμπορικής δραστηριότητας. Από το 1925 που εγκαινιάσθηκε έως σήμερα, στα 90 χρόνια της αδιάλειπτης λειτουργίας της, διατήρησε τις ίδιες σχεδόν χρήσεις, λειτούργησε ως βασικό εμπορικό κέντρο της πόλης, παρέχοντας διάφορα είδη τροφίμων.
Δημιουργός της ο Ελί Μοδιάνο, αρχιτέκτονας και μηχανικός, γόνος μιας από τις πλουσιότερες εβραϊκές οικογένειες της εποχής, με σπουδές στο Παρίσι, ο οποίος υπογράφει σημαντικά κτίρια της εποχής, όπως το Τελωνείο και το σημερινό Λαογραφικό Μουσείο, εκπλήσσοντας κάθε φορά με τις τυπολογικές, μορφολογικές και κατασκευαστικές του επιλογές. Στην περίπτωση της Κεντρικής Αγοράς Τροφίμων, επιλέγει ένα επίμηκες ορθογώνιο κτίριο, με υπόγειο και εσωτερικούς εξώστες, με νεοκλασικές προσόψεις, κατασκευασμένο από οπλισμένο σκυρόδεμα, σίδηρο και φέρουσα τοιχοποιία.
Διατηρητέο σήμερα μνημείο, η Κεντρική Αγορά Τροφίμων φέρει όλες της μνήμες του εμπορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης και χαρακτηρίζει τη νέα εποχής που άρχισε για την πόλη στα χρόνια του μεσοπολέμου, όταν η Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της γενικής ανοικοδόμησης μετά την πυρκαγιά του 1917, θα αρχίσει να διαμορφώνει την όψη μιας σύγχρονης ευρωπαϊκής πόλης.
Με την πάροδο των χρόνων, το κτίριο υπέστη τροποποιήσεις και αλλαγές, που οφείλονται, τόσο στον ανθρώπινο παράγοντα, όσο και στη φθορά του χρόνου. Οι επεμβάσεις και οι αυθαίρετες προσθήκες που παρατηρούνται, τόσο στις όψεις, όσο και στο εσωτερικό, αποτέλεσμα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας των καταστηματαρχών της αγοράς, έχουν αλλοιώσει σε μεγάλο βαθμό τη φυσιογνωμία του κτιρίου, ενώ η συνεχής χρήση, η καθημερινή κατάβρεξη και η ελλιπέστατη συντήρησή της έχουν επιφέρει σοβαρότατα προβλήματα στον φέροντα οργανισμό του.
Η Κεντρικής Στοά Τροφίμων χρήζει άμεσης προστασίας και συντήρησης , λόγω της πολύ κακής κατάστασης διατήρησης του φέροντα οργανισμού, αλλά και την ανάγκη «εκσυγχρονισμού» της λειτουργίας της και των χρήσεων που θα στεγάσει, ώστε η αγορά να ανακτήσει την αλλοτινή αίγλη της και να ενταχθεί στο σύγχρονο γίγνεσθαι, ως ένας πολυδύναμος και ζωντανός χώρος, ικανός να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητά του στον χώρο και στον χρόνο.
Το ενδιαφέρον αυτό πρόβλημα του ανασχεδιασμού και της αναζωογόνησης του ιστορικού εμβληματικού αυτού κτιρίου κρίναμε σκόπιμο να το εντάξουμε στη θεματολογία το μαθήματος Αποκατάσταση και Επανάχρηση Ιστορικών Κτιρίων του 8ου εξαμήνου του Τμήματος Αρχιτεκτόνων. Η διδακτική ομάδα του μαθήματος για τη φετινή χρονιά είναι η επικ. καθηγήτρια Μ. Δούση, με τη διδακτική συνδρομή του ομ. καθηγητή Α.Π.Θ. Μ. Νομικού, του διδάκτορα Σ. Κωτσόπουλου και των μεταπτυχιακών φοιτητών, Σ. Αλεξιάδου και Σ. Απότσου.
Ο στόχος που τέθηκε στις φοιτήτριες και τους φοιτητές του μαθήματος ήταν ο επανασχεδιασμός και η αναδιοργάνωση των χώρων της αγοράς, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις του σύγχρονου πλαισίου, με σεβασμό στις ιστορικές και αρχιτεκτονικές αξίες του κτιρίου. Η αντιμετώπιση βασίστηκε στην ελεύθερη θεώρηση του μνημείου και όχι στο αυστηρό πλαίσιο της συντήρησης αποκατάστασης, ακριβώς για να απελευθερώσει τη δημιουργική έκφραση των φοιτητριών και φοιτητών μας.
Την Τετάρτη 6 Ιουλίου 2016 στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ οι φοιτήτριες και οι φοιτητές του μαθήματος παρουσίασαν 10 αρχιτεκτονικές προτάσεις τους για τον επανασχεδιασμό της ΣΤΟΑΣ ΜΟΔΙΑΝΟ, συμμετέχοντας σε φοιτητικό διαγωνισμό. Μέσω της εκδήλωσης αυτής δόθηκε η ευκαιρία στους φοιτητές και στις φοιτήτριες να παρουσιάσουν τη δουλειά τους και να διαγωνιστούν κρινόμενοι από εξωτερικούς κριτές. Η εκδήλωση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της εξωστρέφειας του Τμήματος Αρχιτεκτόνων της Π. Σ. του ΑΠΘ, και έχει ως στόχο την επαφή των φοιτητών -τριών με τους επαγγελματικούς φορείς της πόλης μας ενώ ταυτόχρονα συμβάλλει στην επαφή τους, μέσω της ευγενούς άμιλλας με το περιβάλλον του επαγγέλματος. Δίνει επίσης την ευκαιρία στις φοιτήτριες και στους φοιτητές να διαπραγματευτούν με τα πραγματικά προβλήματα της πόλης μας και να αντιμετωπίσουν την κριτική αξιόλογων συναδέλφων που συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση του σύγχρονου περιβάλλοντος της Θεσσαλονίκης.
Μέλη της κριτικής επιτροπής του φοιτητικού διαγωνισμού απετέλεσαν οι διακεκριμένοι αρχιτέκτονες: Γιώργος Χορόζογλου, εκπρόσωπος του Τ.Ε.Ε./Τ.Κ.Μ, Δημήτρης Χατζόπουλος, πρόεδρο Σ.Α.Θ, Ανδρέας Κουράκης, από το Δήμο Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Ζυγομαλάς, από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κεντρικής Μακεδονίας του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ, Bernard Cuomo, ελεύθερος επαγγελματίας και Νίκος Καλογήρου, πρόεδρος του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Α.Π.Θ.
Η Επιτροπή απένειμε 3 ισότιμα βραβεία καθώς και 3 επαίνους. Οι βραβευμένες εργασίες παρουσιάζονται συνοπτικά στη δημοσίευση αυτή. Τα κείμενα και οι εικόνες επελέγησαν από τις φοιτητικές ομάδες.
