Με ηρωικές προσπάθειες, από το εναπομείναν εκπαιδευτικό προσωπικό διατηρείται το υψηλό επίπεδο του εκπαιδευτικού έργου στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, σύμφωνα με όσα επισημαίνει μιλώντας στο Blog του ΤΕΕ/ΤΚΜ ο Πρόεδρος του Τμήματος κ. Ιωάννης Ρέκανος.
Ο ίδιος εκφράζει την ικανοποίησή του για το θεσμικό πλαίσιο άσκησης του επαγγέλματος παρά τις ατέλειες και την ανάγκη προστασίας του εργασιακού αντικειμένου της ειδικότητας από την εμπλοκή άλλων ειδικοτήτων, ενώ τονίζει πως το επίπεδο των οικονομικών απολαβών των νέων συναδέλφων – αποφοίτων του Τμήματος δεν είναι αντίστοιχο των ικανοτήτων τους!
1) Οι Ηλεκτρολόγοι Μηχανικοί και Μηχανικοί Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, θεωρούνται ειδικότητα αιχμής, με δεδομένες τις τεχνολογικές εξελίξεις των τελευταίων αρκετών ετών και τις αναμενόμενες. Πως αξιολογείτε το θεσμικό και οικονομικό πλαίσιο άσκησης της επαγγελματικής δραστηριότητας στην Ελλάδα και πόσο αισιόδοξοι είναι οι φοιτητές σας για το επαγγελματικό τους μέλλον;
Το αποτύπωμα της δραστηριότητας των Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών στον τεχνολογικό πολιτισμό του σήμερα είναι προφανές. Οι γνώσεις, οι δεξιότητες και η εφευρετικότητα που χαρακτηρίζουν και ενυπάρχουν στον συγκεκριμένο κλάδο των μηχανικών επηρεάζουν αναμένονται να επηρεάσουν καταλυτικά τις μελλοντικές εξελίξεις στο τεχνολογικό περιβάλλον και την οικονομία, κατά τρόπο άμεσο και ορατό στην καθημερινότητα κάθε ανθρώπου. Συνεπώς, το έργο που καλείται να παράγει και η ευθύνη που επωμίζεται ο ηλεκτρολόγος μηχανικός και μηχανικός υπολογιστών είναι σημαντικά και άρα αναγνωρισμένα από το σύνολο της κοινωνίας.
Καθώς η προσφορά της συγκεκριμένης ειδικότητας μηχανικών είναι απαραίτητη και μπορεί να χαρακτηριστεί ως απαιτητή, προκύπτει η αναγκαιότητα ενός αυστηρά καθορισμένου θεσμικού πλαισίου άσκησης της επαγγελματικής δραστηριότητας του ηλεκτρολόγου μηχανικού και μηχανικού υπολογιστών. Πλέον άμεσο και ακριβή τρόπο ορισμού του θεσμικού πλαισίου αποτελεί η αναλυτική και ξεκάθαρη διατύπωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων. Στην κατεύθυνση αυτή, έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες από τις Πολυτεχνικές Σχολές της χώρας και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος ώστε να καθοριστεί το νομοθετικό πλαίσιο κατοχύρωσης των επαγγελματικών δικαιωμάτων. Αυτό το νομοθετικό πλαίσιο κρίνεται ικανοποιητικό καθώς επιτρέπει ένα αρκετά ευρύ πεδίο εφαρμογής των γνώσεων των διπλωματούχων μηχανικών και μηχανικών υπολογιστών. Όμως, λόγω των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων, είναι σαφές ότι το φάσμα των επαγγελματικών δικαιωμάτων οφείλει διαρκώς να διευρύνεται και να επικαιροποιείται. Ταυτοχρόνως, θα πρέπει να λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα ώστε τα σχετικά επαγγελματικά δικαιώματα να μη αποδίδονται αβίαστα σε άλλους επαγγελματικούς κλάδους ή/και αποφοίτους με περιορισμένη ή ασύμβατη εκπαίδευση ως προς αυτήν των διπλωματούχων ηλεκτρολόγων μηχανικών και μηχανικών υπολογιστών. Υπογραμμίζεται πως η μέριμνα αυτή δεν διέπεται από ένα πνεύμα προστατευτισμού και περιχαράκωσης της ειδικότητας, αλλά στοχεύσει την διασφάλιση της υψηλής ποιότητας του παρεχόμενου έργου.
Οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι το οικονομικό πλαίσιο της άσκησης του επαγγέλματος του διπλωματούχου ηλεκτρολόγου μηχανικού και μηχανικών υπολογιστών, στη χώρα μας, δεν είναι αυστηρά καθορισμένο αλλά ευμετάβλητο καθώς διαμορφώνεται από τις ευρύτερες οικονομικές συνθήκες και την αγορά. Οι φοιτητές μας έχουν επίγνωση των οικονομικών συνθηκών, του εύρους των αποδοχών και της προσφοράς θέσεων εργασίας. Διαχρονικά, τα ποσοστά ανεργίας του συγκεκριμένου κλάδου είναι από τα χαμηλότερα σε σχέση με άλλους επαγγελματικούς κλάδους. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια, το ποσοστό ανεργίας βαίνει μειούμενο καθώς διαρκώς αυξάνονται οι ανάγκες της αγοράς σε σχετικές θέσεις εργασίας. Υπ’ αυτήν την έννοια, έχει διαμορφωθεί ένα κλίμα αισιοδοξίας. Όμως, οι οικονομικές απολαβές σπανίως ανταποκρίνονται στις ικανότητες, τις γνώσεις και τον κόπο των νέων διπλωματούχων μηχανικών, και σε καμία περίπτωση δεν συμβαδίζουν με τις αποδοχές σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι, είναι σύνηθες το φαινόμενο της μετανάστευσης, με αποτέλεσμα η χώρα να στερείται των πολύτιμων υπηρεσιών τους, αν και επένδυσε σημαντικά στην εκπαίδευσή τους.
2) Πόσο έτοιμοι είναι οι Έλληνες μηχανικοί της ειδικότητας να ανταποκριθούν σ` αυτόν στον ρόλο της ειδικότητας σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο τεχνολογικό περιβάλλον;
Οι Έλληνες διπλωματούχοι ηλεκτρολόγοι μηχανικοί και μηχανικοί υπολογιστών είναι απολύτως έτοιμοι να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις που σχετίζονται με τις ραγδαίες εξελίξεις τις τεχνολογίας. Μάλιστα, είναι σε θέση όχι μόνο να προσαρμόζονται σε νέες τεχνολογικές απαιτήσεις, αλλά έχουν τη δυνατότητα να χαράσσουν καινοτόμες κατευθύνσεις και να διαμορφώνουν οι ίδιοι, συχνά κατά τρόπο καθοριστικό, το τεχνολογικό περιβάλλον. Το παραπάνω αποδεικνύεται από την επιτυχή δραστηριότητα των αποφοίτων μας, τόσο εντός της χώρας, όσο και στο εξωτερικό, και είναι προϊόν της άρτιας κατάρτισης που λαμβάνουν στα τμήματα φοίτησης και της διαρκούς επιμόρφωσής τους.
3) Πόσο επαρκής είναι η τεχνική παιδεία -όσον αφορά πάντα την ειδικότητα- στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Πολυτεχνική του ΑΠΘ και ποια είναι οι μείζονες ανάγκες, ή προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει το Τμήμα για την καλύτερη εκπλήρωση των σκοπών του;
Η εκπαίδευση των διπλωματούχων ηλεκτρολόγων μηχανικών και μηχανικών υπολογιστών στις Πολυτεχνικές Σχολές της χώρας είναι κατά μείζονα λόγο άρτια και ευρύτατη, καθιστώντας τους αποφοίτους μας αξιόλογους και σεβαστούς σε διεθνές επίπεδο. Ιδιαιτέρως, το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ υλοποιεί ένα σύγχρονο πρόγραμμα σπουδών που περιλαμβάνει: α) την ανάπτυξη ενός στέρεου θεωρητικού υποβάθρου γνώσεων, κατά τα τρία πρώτα χρόνια του βασικού σπουδών, και β) την εμβάθυνση σε θέματα αιχμής και εξειδίκευσης, κατά τα δύο τελευταία χρόνια σπουδών. Στόχος του προγράμματος είναι η ισορροπημένη κατάρτιση των αποφοίτων ούτως ώστε, από τη μία μεριά να εξασφαλίζεται η δυνατότητά τους να ανταποκρίνονται σε ένα ευρύ φάσμα γνωστικών αντικειμένων και από την άλλη να διαθέτουν εξειδικευμένες γνώσεις και δεξιότητες. Αξίζει να σημειωθούν: α) η εργαστηριακή συνιστώσα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, καθώς περίπου το 60% των προσφερόμενων μαθημάτων περιλαμβάνουν εργαστηριακές ασκήσεις, β) ο ρόλος της πρακτικής άσκησης σε χώρους εργασίας δημόσιων ή ιδιωτικών φορέων, και γ) η σημασία της υποχρεωτικής εκπόνησης διπλωματικής εργασίας, η οποία, συνήθως, έχει και ερευνητικό χαρακτήρα.
Κατά την υλοποίηση αυτής της υψηλής στάθμης εκπαίδευσης προκύπτουν σημαντικές ανάγκες. Το εκπαιδευτικό, ερευνητικό και εργαστηριακό ανθρώπινο δυναμικό του Τμήματος διαρκώς μειώνεται σε βαθμό που η εκπλήρωση ακόμη και μόνο του εκπαιδευτικού έργου να απαιτεί «ηρωικές» προσπάθειες. Συνεπώς, κρίνεται αναγκαία η ανάσχεση της διαρκούς υποστελέχωσης με άμεση και εκτεταμένη ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού. Οι οικονομικοί πόροι που διατίθενται στο Τμήμα δεν επαρκούν για τη διατήρηση/συντήρηση των υπαρχόντων εργαστηριακών υποδομών, πόσο μάλλον για τη επέκταση και τον εκσυγχρονισμό τους. Στην κατεύθυνση αυτή, η θεσμοθέτηση ενός μηχανισμού οικονομικής ενίσχυσης, ανάλογου με αυτόν της παρακράτησης υπέρ Πολυτεχνείων, κρίνεται επιτακτική. Οι κτηριακές υποδομές, του Τμήματος και της Πολυτεχνικής Σχολής γενικότερα, παρουσιάζουν προβλήματα, παρά τις όποιες προσπάθειες συντήρησής τους. Δε θα ήταν υπερβολή αν χαρακτηρίζαμε τις κτηριακές εγκαταστάσεις αφιλόξενες για τους φοιτητές και τα υπόλοιπα μέλη του Τμήματός μας. Τέλος, το διαρκώς μεταβαλλόμενο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία των Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης χαρακτηρίζεται, κατά περίπτωση, από εγγενείς ασάφειες ή δαιδαλώδεις και αντιπαραγωγικές λεπτομέρειες, με αποτέλεσμα το διοικητικό έργο να είναι ανυπέρβλητα δυσχερές, συχνά ασφυκτικό και, τελικώς, ασύμφωνο με την αρχή του αυτοδιοίκητου των Πανεπιστημίων.
4) Πως αξιολογείτε το επίπεδο συνεργασίας του Τμήματος ως φορέα εκπαίδευσης, με τους οικονομικούς φορείς της αγοράς και τους θεσμικούς φορείς του επαγγελματικού πεδίου;
Στο έργο του Τμήματος διαρκείς αρωγοί είναι τόσο το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος όσο και ο Σύλλογος Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων Βορείου Ελλάδας. Η συνεργασία με τους παραπάνω επαγγελματικού φορείς κρίνεται ιδιαιτέρως εποικοδομητική και πολύπλευρη καθώς καλύπτει σημαντικά θέματα όπως, τα επαγγελματικά δικαιώματα, η στελέχωση επιτροπών εργασίας, τα προγράμματα επιμόρφωσης των μηχανικών, η χορήγηση άδειας ασκήσεως επαγγέλματος σε νέους μηχανικούς, η σύνδεση με οικονομικούς φορείς κ.α. Από την άλλη, οι οικονομικοί φορείς της αγοράς συμβάλλουν καθοριστικά στην εκπόνηση της πρακτικής άσκησης των φοιτητών και συχνά συμμετέχουν ενεργά σε ερευνητικά προγράμματα που υλοποιούνται υπό το συντονισμό μελών του Τμήματος. Οι συνεργίες αυτές οφείλουν να διευρυνθούν και να γίνουν εντονότερες προς όφελος των διπλωματούχων ηλεκτρολόγων μηχανικών και μηχανικών υπολογιστών και της κοινωνίας γενικότερα.
