Η αρχιτεκτονική και ο αστικός σχεδιασμός βρίσκονται στον πυρήνα του …πράσινου πυρετού που έχει καταλάβει τις κυβερνήσεις ανά τον κόσμο -κι όταν λέμε “πράσινο πυρετό” εννοούμε τα εκατοντάδες μεγαλεπήβολα σχέδια για τη δημιουργία πράσινων πόλεων, με αειφόρα κτήρια, για φουτουριστικές οικο-πολεις, ακόμη και για κάθετες φάρμες υδροπονικής, που υπόσχονται να εξαγνίσουν τα σύγχρονα αστικά κέντρα από τις οικολογικές αμαρτίες τους και να επαναφέρουν τους κατοίκους τους σε αρμονία με τη φύση.
Σε έναν βαθμό, το όνειρο αυτό αντανακλά την πραγματική ανάγκη για ενεργειακή αποδοτικότητα, μειωμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και εκτεταμένη ανακύκλωση -κινήσεις που επιβραβεύονται με πιστοποίηση LEED σε …αργυρό, χρυσό και πλατινένιο. Και δεν είναι κακό να προσπαθούμε να διορθώσουμε τη ζημία που έχει προκαλέσει τη φύση το αγρίως καταναλωτικό και επεκτατικό lifestyle μας.
Από την άλλη και παρά την εκτεταμένη ρητορική για την ανάγκη συμφιλίωσης πόλης και φύσης, το σημερινό πράσινο αστικό όνειρο έχει πολύ συχνά να κάνει με τη δημιουργία μιας τεχνολογικά ελεγχόμενης εκδοχής της φύσης μέσα στην πόλη -αντί να αντιμετωπίζει τα προβλήματα στη ρίζα τους και να προσπαθεί να εντοπίσει τα βαθύτερα αίτια των σημερινών περιβαλλοντικών και αστικών ζητημάτων.
Είναι το Apple “spaceship” τόσο πράσινο;
Ας δούμε ένα παράδειγμα: ένα από τα πιο προβεβλημένα και εμβληματικά οικολογικά κτήρια σήμερα είναι το “spaceship” campus της Apple, που κατασκευάζεται στη Silicon Valley, με την υπογραφή του Βρετανού αρχιτέκτονα Norman Foster. OK, οι σχεδιαστές διαβεβαιώνουν ότι θα είναι αειφόρο, ενεργειακά αποδοτικό, αλλά και “κομψό”, το τελευταίο υπό την έννοια ότι θα διατηρεί αδόμητο και προς διαμόρφωση (landscaping) το 80% της έκτασης στην οποία εδρεύει.
Παρόλα αυτά , δεν παύει να είναι ένα τεράστιο, σύνθετο, εξαιρετικά ακριβό (ο προϋπολογισμός του ξεπερνά τα 5 δισ. δολάρια) και έντασης πόρων (resource- intensive) κτηριακό συγκρότημα, μια τρέλα που θα μπορούσε να λάβει σάρκα και οστά μόνο στηριζόμενη στις πλάτες μίας από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κόσμου, της Apple.
Στο τέλος της ημέρας δεν θα είναι παρά ένα ακόμη εκτεταμένο …πράγμα στα προάστια, δίπλα σε έναν αυτοκινητόδρομο, προς το οποίο θα ταξιδεύουν καθημερινά με τα αυτοκίνητά τους 13.000 άνθρωποι, που θα παρκάρουν τα ΙΧ τους σε αχανή γκαράζ, έστω καλαίσθητα “θαμμένα” στη γη. Για ένα συγκρότημα δηλαδή, που τελικά -αν συμπεριληφθούν και οι μετακινήσεις- δεν θα έχει μικρότερο οικολογικό αποτύπωμα από ένα συμβατικό κτήριο γραφείων…
“Αντί λοιπόν να προσπαθούν να μετατρέψουν τη φύση σε αξεσουάρ του αστικού lifestyle, αρχιτέκτονες, πολεοδόμοι και χωροτάκτες θα πρέπει να δουλέψουν προκειμένου να σχεδιάσουν καλύτερα τη σχέση συγκεκριμένων τμημάτων των πόλεών μας με τη φύση -αλλά και για να εξασφαλίσουν τις δίκαιες σχέσεις μεταξύ των κατοίκων τους” γράφει ο ιστορικός, συγγραφέας, καθηγητής πανεπιστημίου και landscape designer Wade Graham σε άρθρο του για τους Los Angeles Times. Εσείς; Τι λέτε; Έχει δίκιο;
Άρθρο με πληροφορίες από τους Los Angeles Times
Διαβάστε ΕΔΩ το πρωτότυπο άρθρο, το οποίο περιλαμβάνει μια ενδιαφέρουσα αναδρομή στην αρχαιότητα (φτάνοντας μέχρι την Πολιτεία του Πλάτωνα), αλλά και αναφορές σε σχέδια και έργα για οικολογικές φουτουριστικές πόλεις
