Μικρή αύξηση δαπανών έρευνας λόγω ΕΣΠΑ και μείωσης του ΑΕΠ

Στο 0,83%, ελαφρώς αυξημένες σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, ανήλθαν το 2014 οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη (Ε&Α) στην Ελάδα ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, σύμφωνα με τους προκαταρκτικούς δείκτες, που έδωσε στη δημοσιότητα το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης.

Αναλυτικότερα, οι συνολικές δαπάνες για Ε&Α στην Ελλάδα το 2014 είναι 1.481,8 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 16,1 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2013. Η αύξηση αυτή κατά κύριο λόγο οφείλεται στην άνοδο, τα τελευταία χρόνια, της κρατικής χρηματοδότησης δαπανών Ε&Α λόγω ΕΣΠΑ, σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη μείωση του ΑΕΠ. Ως αποτέλεσμα ο δείκτης “Ένταση δαπανών Ε&Α” αυξήθηκε σε 0,83% το 2014, από 0,81% το 2013 και 0,70% το 2012.

Στην 23η θέση μεταξύ 28 χωρών
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, η θέση της Ελλάδας μεταξύ των χωρών μελών της ΕΕ28 το 2014 δεν μεταβάλλεται σημαντικά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Ο δείκτης “Ένταση δαπανών Ε&Α” διαμορφώνεται στο 2,03% κατά μέσο όρο στα κράτη-μέλη της ΕΕ28 παραμένοντας σταθερός σε σχέση με το 2013 (το συνολικό ποσό δαπανών για Ε&Α στην ΕΕ ανέρχεται σε 283 δισ. ευρώ). Η Ελλάδα (0,83%) βρίσκεται στην 23η θέση μεταξύ των 28 χωρών της ΕΕ. Πρωτοπόρες είναι η Φινλανδία (3,17%), η Σουηδία (3,16%) και η Δανία (3,08%), οι οποίες υπερβαίνουν τον στόχο του 3%, ενώ ακολουθούν η Αυστρία (2,99%) και η Γερμανία (2,84%).
Η συνεισφορά των τεσσάρων τομέων εκτέλεσης Ε&Α (επιχειρήσεις, κρατικοί φορείς, φορείς τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ιδιωτικοί μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί) στη συνολική Ένταση δαπανών Ε&Α έχει ως ακολούθως: οι δαπάνες Ε&Α του τομέα των επιχειρήσεων είναι 0,28% ΑΕΠ, του κρατικού τομέα 0,22%, του τομέα τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης 0,32% και του τομέα ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων 0,01%.

Αύξηση δαπανών σε όλους τους τομείς πέραν του κρατικού
Με βάση τα προκαταρκτικά στοιχεία του ΕΚΤ, το 2014 καταγράφεται αύξηση των δαπανών Ε&Α σε όλους τους τομείς, με εξαίρεση τον κρατικό τομέα:

• Στον τομέα των επιχειρήσεων το 2014 οι συνολικές δαπάνες Ε&Α ανέρχονται σε 504,4 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 3,2% σε σχέση με το 2013.
• Στον κρατικό τομέα, το 2014 οι συνολικές δαπάνες σε Ε&Α ανέρχονται σε 397,9 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 3,0% σε σχέση με το 2013.
• Στον τομέα της τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης το 2014 οι συνολικές δαπάνες Ε&Α ανέρχονται σε 561,1 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,3% σε σχέση με το 2013.
• Στον τομέα των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων το 2014 οι συνολικές δαπάνες Ε&Α ανέρχονται σε 18,5 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1,0% σε σχέση με το 2013.

Πηγές χρηματοδότησης
Σε σχέση με τις πηγές χρηματοδότησης των δαπανών Ε&Α καταγράφονται τα ακόλουθα:

1. Η χρηματοδότηση που διατέθηκε από τις επιχειρήσεις για δαπάνες Ε&Α ανεξαρτήτως τομέα εκτέλεσης το 2014 ανέρχεται σε 444,3 εκατ. ευρώ, στα ίδια επίπεδα με το 2013.
2. Η χρηματοδότηση από το κράτος ανέρχεται σε 786,2 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 2,6% σε σχέση με το 2013. Σε σχέση με τις κυριότερες επιμέρους πηγές που συγκροτούν την κρατική χρηματοδότηση τα στοιχεία έχουν ως εξής: Ο τακτικός προϋπολογισμός συνεχίζει την πτωτική του τάση και το 2014 χρηματοδότησε δαπάνες Ε&Α ύψους 400,9 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 2,5% σε σχέση με το 2013, ενώ σημειώνεται ότι η συνολική μείωση σε σχέση με το 2011 είναι 20,5%. Το ΕΣΠΑ χρηματοδότησε το 2014 δαπάνες Ε&Α ύψους 308,1 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 3,9% σε σχέση με το 2013, ενώ η συνολική αύξηση από το 2011 ανέρχεται σε 147,1%.
3. Όσον αφορά τη χρηματοδότηση που προέρχεται από το εξωτερικό, η κύρια πηγή είναι τα προγράμματα Ε&Α της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι δαπάνες Ε&Α που χρηματοδοτήθηκαν το 2014 από την ΕΕ είναι 155,7 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μικρή μείωση κατά 7,0% σε σχέση με το 2013.

Τα στοιχεία χρηματοδότησης το 2014, ανά τομέα εκτέλεσης, έχουν ως ακολούθως:

• Οι δαπάνες Ε&Α του τομέα των επιχειρήσεων χρηματοδοτούνται κατά 78,9% (397,9 εκατ. ευρώ) από ίδια κεφάλαια.
• Οι δαπάνες Ε&Α του κρατικού τομέα χρηματοδοτούνται κατά 81,4% (324,1 εκατ. ευρώ) από το κράτος (τακτικός προϋπολογισμός, ΕΣΠΑ).
• Οι δαπάνες Ε&Α του τομέα τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης χρηματοδοτούνται κατά 72,4% (406,4 εκατ. ευρώ) από το κράτος.
• Οι δαπάνες Ε&Α του τομέα ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων χρηματοδοτούνται κατά 48,6% (9,0 εκατ. ευρώ) από ιδία χρηματοδότηση.

Αυξήθηκαν οι ερευνητές
Όσον αφορά το προσωπικό που απασχολείται σε δραστηριότητες Ε&Α το 2014 καταγράφεται μικρή αύξηση των ισοδυνάμων πλήρους απασχόλησης (ΙΠΑ) του συνολικού προσωπικού Ε&Α. Αναλυτικότερα, το συνολικό προσωπικό Ε&Α στην Ελλάδα το 2014 ανέρχεται σε 43.059,4 ΙΠΑ παρουσιάζοντας μικρή αύξηση κατά 2,1% σε σχέση με το 2013.

Μικρή είναι επίσης η αύξηση στην κατηγορία των ερευνητών, οι οποίοι το 2014 ανέρχονται σε 29.694,0 ΙΠΑ, αυξημένοι κατά 1,6% σε σχέση με το 2013. Σημειώνεται ότι η μονάδα ΙΠΑ έχει καθιερωθεί για τη μέτρηση, με συγκρίσιμο τρόπο, του προσωπικού Ε&Α, καθώς αποδίδει τον χρόνο απασχόλησης σε Ε&Α σε σύγκριση με τον συνολικό χρόνο απασχόλησης ενός εργαζόμενου (συνήθως τα άτομα που ανήκουν στο προσωπικό Ε&Α απασχολούνται και σε άλλες δραστηριότητες, π.χ. διδασκαλία, διοίκηση ή προώθηση προϊόντων).

Τα στοιχεία για το προσωπικό Ε&Α ανά τομέα εκτέλεσης Ε&Α έχουν ως ακολούθως: Στον τομέα των επιχειρήσεων το 2014 το συνολικό προσωπικό Ε&Α είναι 7.749,6 ΙΠΑ, στον κρατικό τομέα 10.818,3 ΙΠΑ, στον τομέα της τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης 23.973,4 ΙΠΑ και στον τομέα των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων 518,1 ΙΠΑ.

Διαβάστε ΕΔΩ την ανακοίνωση της Eurostat (30/11/2015) για τις δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης συνολικά στην ΕΕ (αγγλική γλώσσα)

Διαγράμματα-Πίνακες για δαπάνες Έρευνας & Ανάπτυξης στην Ελλάδα το 2014

Δαπάνες Ε&Α, ΑΕΠ χώρας και Ένταση Δαπανών Ε&Α (% ΑΕΠ), 2011-2014

Πηγή: ΕΚΤ (http://metrics.ekt.gr/statistika-etak/datatables, κωδικός στοιχείων: Δ1, Δ2)
Eurostat (http://ec.europa.eu/eurostat/web/national-accounts/data/database, data code: nama_10_gdp, τελευταία ενημέρωση 06.11.2015)

Δαπάνες Ε&Α ανά τομέα εκτέλεσης (σε εκατ. ευρώ), 2011-2014

Πηγή: ΕΚΤ (http://metrics.ekt.gr/statistika-etak/datatables, κωδικός στοιχείων: Δ1)

Πηγές από τις οποίες χρηματοδοτούνται δαπάνες για Ε&Α στο σύνολο της χώρας (σε εκατ. ευρώ και ετήσιες μεταβολές), 2011- 2014

Πηγή: ΕΚΤ (http://metrics.ekt.gr/statistika-etak/datatables, κωδικός στοιχείων: Δ3)/

Ένταση δαπανών Ε&Α στα κράτη-μέλη της ΕΕ, 2014

Πηγή: Εurostat (http://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/7092226/9-30112015-AP-EN.pdf/29eeaa3d-29c8-496d-9302-77056be6d586)