Η ταυτότητα των χωρών, που βρίσκονται στην κορυφή του κόσμου από άποψη ανταγωνιστικότητας, μάλλον δεν εκπλήσσει κανέναν. Είναι οι συνήθεις “ύποπτες”. Πρώτες των πρώτων οι ΗΠΑ. Ακολουθεί το Χονγκ Κονγκ και στην τρίτη θέση κατατάσσεται η Σιγκαπούρη, με βάση τουλάχιστον την Παγκόσμια Επετηρίδα Ανταγωνιστικότητας, που καταρτίζει κάθε χρόνο το Ινστιτούτο για την Ανάπτυξη του Μάνατζμεντ (IMD), με έδρα τη Λοζάνη της Ελβετίας. Τι κοινό μοιράζονται οι τρεις αυτές οικονομίες;
Μοιράζονται την αφοσίωσή τους στην παραγωγικότητα και την επιχειρηματική ανταγωνιστικότητα, όπως προέκυψε και από δηλώσεις του καθηγητή Αρτούρο Μπρις (Arturo Bris), διευθυντή του Κέντρου Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας του Ινστιτούτου για την Ανάπτυξη του Μάνατζμεντ (IMD), με έδρα τη Λοζάνη της Ελβετίας, που καταρτίζει τη σχετική λίστα.
Την εικόνα αυτή επαληθεύει και το γεγονός ότι εννέα από τις δέκα κορυφαίες χώρες σε όρους συνολικής ανταγωνιστικότητας βρίσκονται και στην πρώτη δεκάδα της κατάταξης στην κατηγορία: “Επιχειρηματική Αποτελεσματικότητα”.
Πώς τα πηγαίνουν οι BRICS;
Αν η πρώτη τριάδα δεν κρύβει εκπλήξεις, το ίδιο ισχύει και για τις χώρες που βρίσκονται πιο πίσω. Η κατάταξη του 2015, βασισμένη σε στοιχεία του 2014, αποκαλύπτει και την επίδραση που έχουν στην οικονομική δραστηριότητα πολιτικές αποφάσεις, καθώς και γεωπολιτικοί παράγοντες, κάτι που δεν έγινε αισθητό μόνο στην περίπτωση της Ρωσίας.
“Σε Μέση Ανατολή, Λατινική Αμερική, ανατολική Ευρώπη και νοτιοανατολική Ασία, η επίδραση των γεωπολιτικών κινδύνων προσδιόρισε πραγματικά τη θέση χωρών στις περιοχές αυτές. Μάλιστα, ο συνεχώς αυξανόμενος βαθμός αλληλεπίδρασης μεταξύ των χωρών, εντείνει τις επιπτώσεις της παρατεταμένης αβεβαιότητας στις περιοχές αυτές” σημειώνει ο ΣΒΒΕ, εθνικός αντιπρόσωπος του IMD στην Ελλάδα.
Από τη φετινή επετηρίδα του IMD γίνεται σαφές ότι σημαντικές οικονομίες της υφηλίου παραμένουν αρνητικά επηρεασμένες από την οικονομική κρίση, με αποτέλεσμα να καταλαμβάνουν θέσεις μέσης και χαμηλής ανταγωνιστικότητας. Ειδικότερα:
-Η Ρωσία σημειώνει πτώση επτά θέσεων (45η από 38η το 2014).
-Η Κίνα κατατάσσεται 22η, έχοντας βελτιώσει οριακά την κατάταξή της σε σχέση με πέρυσι, χάρη στις δημόσιες επενδύσεις και τη βελτίωση της εκπαίδευσης.
-Η Ινδία διατηρείται στην 44η θέση, ανακόπτοντας την πτωτική πορεία των προηγούμενων ετών.
-Η Βραζιλία βρίσκεται στην 56η θέση, έχοντας απολέσει δύο θέσεις το 2015 σε σχέση με το 2014, συνεχίζοντας κι αυτή την πτωτική της πορεία (και πέρυσι είχε χάσει δύο θέσεις σε σχέση με το 2013).
Αυτοί είναι οι πρώτοι στην Ευρώπη
Οι πλέον ανταγωνιστικές οικονομίες στην Ευρώπη για το 2015, και οι οποίες βρίσκονται στην πρώτη δεκάδα των πλέον ανταγωνιστικών χωρών παγκοσμίως, είναι κατά σειρά: Λουξεμβούργο (6η θέση), Δανία (8η), Σουηδία (9η) και Γερμανία (10η).
Με άλλα λόγια, τη δεύτερη πεντάδα της παγκόσμιας κατάταξης καταλαμβάνουν ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες -κι αυτό επιβεβαιώνεται για ακόμη μια χρονιά- έχουν ως βασικά ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματα τις εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων και τη δημοσιονομική πειθαρχία.
Το ευρωπαϊκό Top-30 συμπληρώνουν -κατά σειρά- οι χώρες: Ολλανδία (15η), Ιρλανδία (16η), Ηνωμένο Βασίλειο (19ο), Φιλανδία (20η), Βέλγιο (23ο), Αυστρία (26η), Λιθουανία (28η) και Τσεχία (29η). Αντίθετα, στη μέση και χαμηλή κατάταξη (30η-61η θέση), βρίσκονται, κατά σειρά: Εσθονία (31η), Γαλλία (32η), Πολωνία (33η), Πορτογαλία (36η), Ισπανία (37η), Ιταλία (38η), Λετονία (43η), Σλοβακία (46η), Ρουμανία (47η), Ουγγαρία (48η), Σλοβενία (49η), Ελλάδα (50η), Βουλγαρία (55η) και Κροατία (58η).
Στα “μετόπισθεν” η Ελλάδα
Όπως περιγράφεται και στο σχετικό άρθρο του newsletter, η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται στα μετόπισθεν, παρότι σημείωσε εντυπωσιακή -καίτοι πλασματική- βελτίωση της θέσης της. Με βάση την έρευνα του IMD, που ανακοινώθηκε ταυτόχρονα σε όλον τον κόσμο, η ελληνική οικονομία αναρριχήθηκε κατά επτά θέσεις στην κατάταξη του IMD και κατατάσσεται στην 50ή θέση μεταξύ 61 χωρών.
Όπως σχολίασε ο πρόεδρος του ΣΒΒΕ Αθανάσιος Σαββάκης, για την κατάρτιση της επετηρίδας χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία του 2014 και η εικόνα είναι πλέον διαφορετική. “Βρισκόμαστε σε εντελώς διαφορετική οικονομική συγκυρία, απ’ αυτή που καταγράφεται στα αποτελέσματα του IMD. Το επιχειρηματικό περιβάλλον είναι σαφέστατα αρνητικότερο απ’ αυτό που ήταν πέρυσι, από αυτό δηλαδή που καταγράφεται στην Παγκόσμια Επετηρίδα. Πριν από την προκήρυξη της εκλογής Προέδρου Δημοκρατίας υπήρχαν τεκμηριωμένες τάσεις ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας εντός του 2015. Δυστυχώς, οι ελπίδες ανάκαμψης της οικονομίας που αποτυπώνονται στα αποτελέσματα του IMD για το 2014, κινδυνεύουν πλέον με εξαφάνιση, αφού εδώ και έξι μήνες οι επιχειρήσεις δέχονται αφόρητες πιέσεις” είπε χαρακτηριστικά ο κ. Σαββάκης.
Ρήτρες εξόδου από το ευρώ και contingency plans
Κατά τον ίδιο, οι ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό κρίνονται πλέον με βάση, όχι τη δική τους απόδοση, αλλά την κακή εικόνα της χώρας. “Η εικόνα αυτή αποθαρρύνει την επιχειρηματική δραστηριότητα, καθώς η Ελλάδα κατατάσσεται 59η μεταξύ 61 χωρών στον σχετικό δείκτη. Αυτό αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα, αν όχι το μεγαλύτερο πρόσκομμα για τις εγχώριες επιχειρήσεις στην προσπάθειά τους να δραστηριοποιηθούν έξω” είπε χαρακτηριστικά.
Πρόσθεσε, ότι η απαίτηση για ρήτρες εξόδου από το ευρώ -με τις οποίες οι ξένοι εταίροι των ελληνικών επιχειρήσεων είτε ξεκαθαρίζουν ότι δεν θα δεχτούν τοπικό νόμισμα είτε επιδιώκουν να διασφαλίσουν ότι σε περίπτωση επιστροφής στη δραχμής θα πληρωθούν στην τρέχουσα (κι όχι την υποτιμημένη) ισοτιμία του νομίσματος- είναι πλέον σχεδόν καθολικό φαινόμενο. Επιπλέον, οι πελάτες τους ζητούν σχεδόν στο σύνολό τους εγγυητικές καλής εκτέλεσης των παραγγελιών.
Ένα καινούργιο φαινόμενο είναι, κατά τον κ. Σαββάκη, η απαίτηση ξένων συνεργατών το αίτημα για κατάθεση “contingency plans” (σ.σ. σχεδίων έκτακτης ανάγκης), που οι ελληνικές επιχειρήσεις καταθέτουν στις ξένες προς …αξιολόγηση, εξηγώντας το πώς θα εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, αν η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας δεν εξελιχθεί κατ’ ευχήν.
“Πρέπει να πάψουμε να πανηγυρίζουμε επειδή στο τέλος του μήνα κατορθώσαμε να καταβάλουμε μισθούς του δημοσίου και συντάξεις, όταν το κράτος χρωστά 4,5 δισ. ευρώ στις επιχειρήσεις και κανείς δεν κάνει λόγο για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Πρέπει να δούμε τη μεγάλη εικόνα και όχι αυτή που αφορά συγκεκριμένες ομάδες, οι οποίες -για κομματικά συμφέροντα- πρέπει να κρατιούνται ευχαριστημένες και μη διαμαρτυρόμενες” είπε χαρακτηριστικά ο κ. Σαββάκης.
Πέντε προκλήσεις
Βάσει των παραπάνω, το IMD θεωρεί ότι οι πέντε κύριες προκλήσεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας είναι:
1. Ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα.
2. Προσέλκυση και υλοποίηση ξένων και εγχώριων επενδύσεων.
3. Ανασυγκρότηση και αναδιάρθρωση του εγχώριου παραγωγικού συστήματος, με άξονα τη μεταποιητική δραστηριότητα και την ενίσχυση της καινοτομίας.
4. Εξορθολογισμός του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ειδικά σε όρους αποτελεσματικότητας του φορολογικού συστήματος.
5. Υλοποίηση ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, προσαρμοσμένων στις ανάγκες των τοπικών επιχειρήσεων.
