Στις ΗΠΑ οι Αμερικανοί συνήθισαν εύκολα στην ιδέα τού να μπαίνουν στο αυτοκίνητο ενός αγνώστου για να πάνε κάπου -ιδίως όταν τόσο πολλοί άγνωστοι άρχισαν να προσφέρουν αυτή τη δυνατότητα. Οι εταιρείες Uber και Lyft, που κάνουν ακριβώς αυτό (δίνουν σε ανθρώπους χωρίς άδεια επαγγελματικής χρήσης του οχήματός τους – δηλαδή στον καθένα και την καθεμία από εμάς- τη δυνατότητα να δουλέψουν σαν ταξί), πέτυχαν να φέρουν το crowd sourcing* στο επίπεδο του κοινού. Παρά τα όποια νομικά προβλήματα ανέκυψαν αρχικά, τα οχήματα με το σήμα ¨U¨ (Uber) πληθαίνουν ολοένα στις ΗΠΑ (και όχι μόνο), απειλώντας πλέον ευθέως την ευημερία των επαγγελματιών αυτοκινητιστών.
Οπως γράφει ο μηχανικός και επιχειρηματίας Τara Roopinder σε άρθρο του στο engineering.com, αυτό που συμβαίνει με την είσοδο της Uber στην αγορά αποτελεί σήμερα το πιο καυτό θέμα συζήτησης στα πάνελ περί τεχνολογίας και επιχειρηματικότητας. Η Uber ξεκίνησε από το πουθενά και εξελίχθηκε σε εταιρεία μεγέθους 50 δισ. δολαρίων (υπερτετραπλάσια από τη συνδυασμένη αξία των Hertz και Avis!). Το crowdsourcing προϋπήρχε μεν της Uber, αλλά μετά την εντυπωσιακή επιτυχία της συγκεκριμένης ε ταιρείας, που το χρησιμοποίησε …αγρίως, έχει γίνει viral. ¨Το επάγγελμα του μηχανικού δεν έχει ανοσία στα όσα συμβαίνουν σε αυτό το πεδίο¨ υποστηρίζει ο Roopinder.
Πρόσφατα, γράφει, ο Jeremiah Owyang, ιδρυτής της εταιρείας Crowd Companies, μίλησε στο φόρουμ Dassault 3D Experience εξηγώντας πρώτα από όλα τι κάνει η εταιρεία του: παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε επιχειρήσεις, ώς προς το πώς μπορούν να αλλάξουν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα για να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες του crowd sourcing. Υποστήριξε δε ότι και μεγάλες επιχειρήσεις μπορούν να υιοθετήσουν την ίδια στρατηγική με τις μικρές crowd-based startups πετυχαίνοντας και τη βελτίωση των σχέσεών τους με τους πελάτες τους. Μετά μίλησε για τα αυτοκίνητα και την τεράστια αλλαγή που τείνει να προκαλέσει το crowdsourcing στην αυτοκινητοβιομηχανία και την ιδιοκτησία αυτοκινήτου.
Κάποτε, υποστήριξε, η απόκτηση ενός αυτοκινήτου ήταν απαραίτητος σταθμός ζωής για κάθε Αμερικανό, αλλά τα τελευταία στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι αυτή η …ερωτική σχέση χάνει τη γοητεία της. Ενα αυτοκίνητο στις ΗΠΑ κοστίζει σήμερα περίπου 30.000 δολάρια. Ποσόν που δεν μπορούν όλοι να διαθέσουν. Ενώ ακόμη και όσοι μπορούν άνετα να αντεπεξέλθουν σε αυτή τη δαπάνη, δεν αγοράζουν αυτοκίνητο όταν μένουν στην πόλη, καθώς τα μέσα μαζικής μεταφοράς τους εξυπηρετούν μια χαρά.
¨Τα αυτοκίνητα κάθονται ανενεργά στο 95% της ημέρας¨ είπε ο Owyang και πρόσθεσε ότι για αυτό ακριβώς υπηρεσίες όπως αυτές που προσφέρουν οι Uber και lyft μειώνει ακόμη περισσότερο (σε πυκνοκατοικημένες περιοχές) το γόητρο που κάποτε συνόδευε την κατοχή ενός αυτοκινήτου. ¨Αν μπορώ να πάω όπου θέλω χωρίς να ανησυχώ για τη μηνιαία δόση του δανείου αυτοκινήτου, το πάρκινγκ και το γκαράζ, μού μένουν περισσότερα λεφτά για να […] ζήσω τη ζωή μου¨, συμπλήρωσε.
Η πτώση αυτή στη χρήση αυτοκινήτου δεν αφορά όμως μόνο τις αστικές περιοχές. Για πρώτη φορά στην ιστορία τη αυτοκινητοβιομηχανίας, τα μίλια που διανύθηκαν στη διάρκεια ενός χρόνου επίσης μειώθηκαν στις ΗΠΑ -και οι κρίσεις στην αγορά των καυσίμων έπαιξαν κι αυτές τον ρόλο τους. Σε αυτή τη συγκυρία, το crowdsourcing ¨κούμπωσε¨ τέλεια.
Το παράδειγμα της Local Motors και της GE
Παρότι οι περισσότερες επιχειρήσεις φοβούνται τα όσα φέρνει μαζί του το crowdsourcing, οι πιο προοδευτικές αναζητούν τρόπους για να ¨καβαλήσουν το κύμα¨. Η Local Motors, μια αμερικανική εταιρεία, που πρόσφατα δημιούργησε το πρώτο αυτοκίνητο εκτυπωμένο σε τρισδιάστατο εκτυπωτή, χρησιμοποιεί το κοινό σχεδόν αποκλειστικά για να καταλήξει σε concepts και designs για τα προϊόντα της. Τι σημαίνει αυτό; Οτι οποιοσδήποτε μπορεί να προτείνει μια ιδέα για προϊόν, οι υπόλοιποι ψηφίζουν και η πιο δημοφιλής πρόταση λαμβάνει σάρκα κι οστά. Πώς; Τα προϊόντα σχεδιάζονται στο πλάισιο συνεργασίας μεταξύ μηχανικών και μη μηχανικών από όλον τον κόσμο, ενώ δεν έχει γίνει ξεκάθαρο αν κάποιος από όλους αυτους πληρώνεται για τη δουλειά του!
Αν δεν έχετε ακούσει τη Local Motors, τη General Electric (GE) την έχετε ακούσει σίγουρα. Η GE λοιπόν, έχει στο μισθολόγιό της δεκάδες χιλιάδες μηχανικούς. Φαίνεται όμως πως είτε δεν της έφταναν, είτε δεν ήταν διαθέσιμοι, είτε δεν είχαν τις σωστές γνώσεις, όταν η εταιρεία αποφάσισε να δημιουργήσει ένα νέο εξάρτημα κινητήρα. Ετσι, έθεσε την πρόκληση ενώπιον του γενικού κοινού! Ο διαγωνισμός που διενήργησε, με τίτλο GrabCAD, συγκέντρωσε 1000 συμμετοχές, ενώ η πρόταση που αναδείχτηκε καλύτερη -την οποία είχε καταθέσει ένας μηχανικός από την Ινδονησία- έλαβε χρηματικό έπαθλο 7000 δολαρίων.
Το ερώτημα για τους μηχανικούς
Οπως λέει ο Owyang, όσο και αν οι πιο παραδοσιακές εταιρείες προσπαθούν να το αποφύγουν ώς περαστική μόδα, το Crowdsourcing είναι εδώ -και θα μείνει εδώ. Πού μας οδηγούν όμως όλα τα παραπάνω; Σε ένα ερώτημα που κατά τον αρθρογράφο Roopinder έχει τη σημασία του: θα γίνουν πολυτέλεια οι αφοσιωμένοι εργαζόμενοι του μισθολογίου, είτε αυτοί είναι οδηγοί ταξί είτε μηχανικοί με πτυχίο;
Ενας μηχανολόγος μηχανικός σε ανώτερη θέση στοιχίζει στη GE περίπου 150.000 δολάρια ετησίως. Μπορεί πραγματικά ο παγκόσμιος αυτός επιχειρηματικός κολοσσός να ρίξει το κόστος, απευθυνόμενος περισσότερο στην παγκόσμια δεξαμενή ταλαντούχων ανθρώπων- ανεξάρτητων συνεργατών της; Ηταν η κίνηση που έκανε με το συγκεκριμένο εξάρτημα ένας προπομπός για τη γενικότερη πρόθεσή της να χρησιμοποιεί το …ελεύθερο ταλέντο;
Η αναστάτωση που μπορεί να προκληθεί και στον κλάδο των μηχανικών είναι κατά τον αρθρογράφο προφανής. Το παράδειγμα της Uber μπορεί να λειτουργήσει ώς προειδοποιητικό σήμα και για τους επαγγελματίες με υψηλές δεξιότητες. Μην ξεχνάτε ότι χιλιάδες άνθρωποι σε όλον τον κόσμο ξέχασαν μεμιάς την ασφάλεια της εταιρείας ταξί και εμπιστεύονται πλέον τον εαυτό τους σε ερασιτέχνες οδηγούς, χωρίς κανένας από αυτούς να σκέφτεται το έσοδο που στερείται ο επαγγελματίες αυτοκινητιστής.
ΟΚ, κάποιοι θα πείτε “άλλο οδηγός ταξί και άλλο πτυχιούχος μηχανολόγος μηχανικός”. Το παράδειγμα όμως των εταιρειών που έχουν χρησιμοποιήσει το Crowdsourcing δείχνει ότι οι επιχειρήσεις που χρειάζονται υπηρεσίες δεν χρειάζονται αναγκαστικά και επαγγελματίες. Στην περίπτωση της GE, ένας κέρδισε τα 7000 δολαρια, αλλά εκατοντάδες άλλοι τα διεκδίκησαν, χωρίς να έχει σημασία σε ποια χώρα μένουν, πόσων χρόνων είναι, αν έχουν πτυχίο από το ΜIT ή το Caltech, ούτε καν αν έχουν πτυχίο μηχανικού γενικώς!
Παρότι το κάθε άτομο μέσα στο γενικό κοινό σίγουρα δεν θα είναι τόσο αξιόπιστο και αποτελεσματικό σε αυτό που προτείνει όσο ένας επαγγελματίας πτυχιούχος μηχανικός, ωστόσο όσο περισσότεροι καταθέτουν τις ιδέες και τις προτάσεις τους, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να επικρατήσει εκείνη κάποιου που δεν είναι επαγγελματίας.
Δεν ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας πλέον: ένας ή μία μηχανικός που πάσχισε σκληρά και επί χρόνια για να πάρει το πτυχίο του/της, που ξόδεψε τον ελεύθερο χρόνο του για να τελειοποιήσει τον χειρισμό του λογισμικού CAE, βρίσκεται ξαφνικά στη θέση ν΄ ανταγωνίζεται έναν πιτσιρικά από την άλλη άκρη του κόσμου, που λύνει και δένει το αυτοκίνητο των γονιών του με κλειστά μάτια. Ή να πρέπει να αντιμετωπίσει έναν ανταγωνισμό που ίσως δεν είχε υπολογίσει: έναν ή μία συνάδελφό του, που καταθέτουν στον εργοδότη του/της μια πρόταση ή ένα concept design από την άλλη ακρη του κόσμου.
¨Υπάρχει πολλή δημιουργικότητα στον κόσμο. Οι καλύτεροι μηχανικοί για μια συγκεκριμένη εργασία ή η φθηνότεροι πιθανώς δεν βρισκονται εντός των τειχών μας. Κι άλλες χώρες παράγουν επίσης μηχανικούς. Ισως δεν έχουν ένα πτυχίο ισάξιο με αυτό του ΜΙΤ ή του Caltech… Είναι όμως αρκετά καλοί; Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι εκεί έξω. Ενας ή μια απο αυτούς θα ειναι καλύτερος-η απο εσένα. Ή φθηνότερος. Ή και τα δύο” καταλήγει ο αρθρογράφος, μηχανικός κι ο ίδιος. Συμφωνείτε ή διαφωνείτε;
Άρθρο με πληροφορίες από το engineering.com
Διαβάστε το πρωτότυπο άρθρο ΕΔΩ
