Οι διαγωνισμοί του δημοσίου στην Ελλάδα εισέρχονται σταδιακά στην ψηφιακή εποχή, μέσω του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημόσιων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ), το οποίο υπόσχεται αισθητή εξοικονόμηση χρόνου και χρήματος, λιγότερη γραφειοκρατία και περισσότερη διαφάνεια -και άρα δημοκρατία. Βέβαια, λίγες εβδομάδες πριν να τεθεί σε λειτουργία το σκέλος των συμβάσεων μελετών του νόμου 3316 για τους φορείς της κεντρικής κυβέρνησης, την 1η Ιουλίου, οι εμπλεκόμενοι φορείς -δημόσια διοίκηση και μελετητές- δεν εμφανίζονται επαρκώς εξοικειωμένοι με τη λειτουργία του συστήματος και έτοιμοι να το εφαρμόσουν στην πράξη. Τι έχει συμβεί μέχρι σήμερα και τι πρέπει να γνωρίζουν για τη διαδικασία οι εμπλεκόμενοι;
Το θέμα βρέθηκε στο επίκεντρο εκδήλωσης, που διοργάνωσε στις 25 Μαΐου, στο αμφιθέατρό του, το ΤΕΕ/ΤΚΜ, σε συνεργασία με την Πανελλήνια Ένωση Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΣΕΔΕ) και τον Σύνδεσμο Πιστοποιημένων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων και Τεχνικών Επιχειρήσεων Θεσσαλονίκης και Κεντρικής Μακεδονίας (ΣΠΕΔΕΘ & ΚΜ).
Τι πρέπει να κάνω για να μπορώ να συμμετάσχω σε διαγωνισμούς μέσω του ΕΔΗΣΗΣ;
Μέσω του συστήματος θα πραγματοποιείται -υποχρεωτικά για τους φορείς του δημοσίου- ηλεκτρονικά όλη η διαγωνιστική διαδικασία και η παρακολούθηση μίας δημόσιας σύμβασης(για προμήθειες και υπηρεσίες) με προϋπολογισμό 60.000 ευρώ και άνω (άνευ ΦΠΑ). Το σύστημα διαθέτει ήδη λειτουργίες που αφορούν την κατάρτιση και δημοσίευση της διακήρυξης ενός διαγωνισμού, την υποβολή των προσφορών από τους υποψήφιους αναδόχους, την αξιολόγηση και την κατακύρωση της σύμβασης.
Ο ειδικός συνεργάτης της ΠΕΣΕΔΕ, Σταμούλης Μπιτλής, παρουσίασε από την πλευρά του τα επόμενα στάδια εξέλιξης του ΕΣΗΔΗΣ, υπογραμμίζοντας ότι «θα διατίθενται επιπλέον λειτουργίες όπως η εκτέλεση και παρακολούθηση της σχετικής σύμβασης, η ηλεκτρονική παραγγελία, η ηλεκτρονική τιμολόγηση και η ηλεκτρονική πληρωμή. Επιπρόσθετα το σύστημα αυτό προσφέρει τη δυνατότητα στους φορείς του Δημοσίου να εφαρμόσουν νέες τεχνικές στις διαδικασίες ανάθεσης συμβάσεων, όπως είναι ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός, τα δυναμικά συστήματα αγορών, ο ανταγωνιστικός διάλογος και η συμφωνία – πλαίσιο».
Βήμα πρώτο: εγγραφή στο σύστημα
Σύμφωνα με τον κ. Μπιτλή, πρώτο βήμα γα την αξιοποίηση των δυνατοτήτων του ΕΣΗΔΗΣ είναι η εγγραφή στο σύστημα. Για την εγγραφή θα απαιτηθούν οι κωδικοί πρόσβασης στο Taxisnet. Μετά την εγγραφή οι αιτούντες λαμβάνουν email με τους κωδικούς πρόσβασης στο ΕΣΗΔΗΣ.
Μεταξύ άλλων, οι χρήστες του ΕΣΗΔΗΣ έχουν τη δυνατότητα να ενημερώνονται για όλες τις προκηρύξεις/ διακηρύξεις διαγωνισμών μέσω μίας ενιαίας ηλεκτρονικής πύλης, να κάνουν αποτελεσματική αναζήτηση και να συμμετέχουν σε ηλεκτρονικούς διαγωνισμούς και πλειστηριασμούς. Επιπλέον προβλέπεται η σταδιακή απλοποίηση της διαδικασίας συμμετοχής και υποβολής δικαιολογητικών σε έναν δημόσιο διαγωνισμό μέσα από την ανάπτυξη διαλειτουργικότητας ανάμεσα στο ΕΣΗΔΗΣ και τα συστήματα άλλων Δημοσίων Φορέων (π.χ. ΓΓΠΣ, IKA, ΓΕΜΗ κλπ.).
Βήμα δεύτερο: παραμετροποίηση του προφίλ
Δεύτερο βήμα είναι η παραμετροποίηση του προφίλ, ώστε ο χρήστης να έχει πρόσβαση στις διακηρύξεις που τον ενδιαφέρουν. Ο χρήστης αφού συνδεθεί με το ΕΣΗΔΗΣ, μεταβαίνει στο Profil του και επιλέγει τα είδη των έργων, υπηρεσιών και προμηθειών που τον ενδιαφέρουν. Το αίτημά του επιβεβαιώνεται από τον διαχειριστή του ΕΣΗΔΗΣ συνήθως εντός 24 ωρών.
Βήμα τρίτο: έτσι αποκτιέται η ψηφιακή υπογραφή
Το τρίτο βήμα είναι η απόκτηση ψηφιακής υπογραφής. Αυτό το βήμα περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
1. Παραγγελία βασικού εξοπλισμού (stick) USB TOKEN.
2.Διαδικασία έκδοσης ψηφιακού πιστοποιητικού. Πρώτα θα απαιτηθεί η εγγραφή στην πύλη ΕΡΜΗΣ. Εφόσον ολοκληρωθεί και επιβεβαιωθεί η εγγραφή, θα πρέπει να υποβληθεί ηλεκτρονικό αίτημα για έκδοση ψηφιακού πιστοποιητικού μέσω της πύλης του ΕΡΜΗΣ. Στην συνέχεια θα πρέπει να μεταβεί σε ένα Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών με μια φωτοτυπία της Αστυνομικής Ταυτότητας και μια προσυμπληρωμένη αίτηση για έκδοση ψηφιακών πιστοποιητικών. Εφόσον γίνει η ταυτοποίηση και σε σύντομο χρονικό διάστημα, το ψηφιακό πιστοποιητικό θα είναι διαθέσιμό για παραλαβή μέσω της πύλης ΕΡΜΗΣ. Σε αυτό το σημείο θα εμφανιστεί ένας μυστικός αριθμός, που δεν πρέπει να χαθεί, θα χρειαστεί και στην διαδικασία παραλαβής καθώς και για μελλοντική χρήση
3. Προετοιμασία υπολογιστή με ψηφιακά πιστοποιητικά για την εγκατάσταση της ψηφιακής υπογραφής στο USB TOKEN.
4. Εγκατάσταση συμβατών οδηγών (drivers) του USB TOKEN.
5. Παραλαβή – Εγκατάσταση της ψηφιακής υπογραφής στο USB TOKEN.
6.Εγκατάσταση προγραμμάτων για χρήση και διαχείριση της ψηφιακής υπογραφής.
“Αφού ο χρήστης έχει εγγραφεί στο ΕΣΗΔΗΣ και έχει αποκτήσει ψηφιακή υπογραφή, μπορεί να λάβει μέρος σε ηλεκτρονικούς διαγωνισμούς”, είπε ο κ. Μπιτλής.
Τι έχει γίνει μέχρι σήμερα;
Κάνοντας τον απολογισμό τής μέχρι σήμερα λειτουργίας του ΕΣΗΔΗΣ, ο διευθυντής ανάπτυξης και τεχνικής στήριξη του, Απόστολος Φρατζέσκος, επισήμανε ότι έχουν ήδη δημοσιευτεί -με βάση τα πλέον πρόσφατα στατιστικά στοιχεία- πάνω από 1400 ηλεκτρονικοί διαγωνισμοί του δημοσίου (“οι οποίοι πλέον μπορεί να έχουν φτάσει και τους 1500”) κι έχουν υποβληθεί από οικονομικούς φορείς περισσότερες από 3500 ηλεκτρονικές προσφορές. Στο δε μητρώο διοικητικών αποφάσεων υπάρχουν σήμερα περισσότερες από 1 εκατ. εγγραφές (διοικητικών αποφάσεων).
Ποια είναι τα οφέλη;
“Για πρώτη φορά τους τελευταίους μήνες έχουμε εικόνα για το τι γίνεται στη χώρα με τις δημόσιες συμβάσεις, γνωρίζουμε σε τι τιμές αγοράζουμε, ποιοι αγοράζουν, ποιοι είναι οι ανάδοχοι των έργων¨ υποστήριξε και πρόσθεσε ότι, χάρη και στη λειτουργία του Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου υπάρχει πλήρης διαφάνεια σε ό,τι αφορά τα στοιχεία των δημόσιων συμβάσεων, αφού ¨ο καθένας μπορεί να δει τις προκηρύξεις σε εξέλιξη αλλά και να γνωρίζει ποιος και πότε υπέγραψε με ποιον”.
Απαριθμώντας τα πρόσθετα οφέλη από τη λειτουργία του συστήματος, με βάση και την ευρωπαϊκή εμπειρία, ο κ. Φρατζέσκος ανέφερε -μεταξύ άλλων- τα εξής: μείωση των δαπανών των διαγωνισμών για τις δημόσιες συμβάσεις κατά τουλάχιστον 15% (σε σχέση με τον αρχικό προϋπολογισμό που είχε δεσμευτεί να δαπανηθεί) και ελάττωση του κόστους τής συμμετοχής σε διαγωνισμούς του δημοσίου για τις επιχειρήσεις. ¨Ευελπιστούμε παράλληλα ότι θα δούμε και σημαντική μείωση του χρόνου που απαιτείται για τις διαδικασίες των δημόσιων διαγωνισμών¨ σημείωσε και πρόσθεσε ότι στην ιστοσελίδα του συστήματος (www.promitheus.gov.gr) υπάρχουν όλα τα εγχειρίδια χρήσης αυτού, καθώς και βίντεο e-learning για την καλύτερη αξιοποίηση των δυνατοτήτων του ΕΣΗΔΗΣ.
Απευθύνοντας χαιρετισμό στην εκδήλωση, ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Πάρις Μπίλλιας, εξέφρασε την πεποίθηση ότι το σύστημα θα μειώσει τη γραφειοκρατία και το κόστος των διαγωνισμών, ενώ παράλληλα θα αυξήσει τη διαφάνεια και τελικά την ίδια τη δημοκρατία. “Βέβαια, όλα αυτά σε μια εποχή που τα βασικά ζητούμενα είναι δύο: πρώτον, να υπάρχουν δημόσιες συμβάσεις και, δεύτερον, να πληρώνονται αυτοί που τις αναλαμβάνουν”, κατέληξε.
Από τη πλευρά του, ο νομικός σύμβουλος της ΠΕΣΕΔΕ Τάσος Γακίδης ενημέρωσε για τις κυριότερες μεταρρυθμίσεις που θα επιφέρουν στο ρυθμιστικό πλαίσιο της σύναψης δημόσιων συμβάσεων οι νέες οδηγίες 2014/24/ΕΕ, 2014/25/ΕΕ και 2014/55/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ των οποίων η καθιέρωση ενός ολοκληρωμένου ηλεκτρονικού συστήματος δημοπράτησης, καθώς και για τη διαδικασία εναρμόνισης των οδηγιών αυτών στις ρυθμίσεις της εσωτερικής έννομης τάξης.
Παρακολουθήστε ΕΔΩ όλη την εκδήλωση μαγνητοσκοπημένη (διάρκειας περίπου 2,5 ωρών)
Δείτε ΕΔΩ όλα τα εγχειρίδια χρήσης του συστήματος
Παρακολουθήστε ΕΔΩ, κατόπιν εγγραφής, τα εξ αποστάσεως μαθήματα για τη χρήση του συστήματος (e-learning)
