του Μάκη Νικηφορίδη*
Η Νέα Παραλία, ο μεγαλύτερος και σημαντικότερος κεντρικός δημόσιος χώρος της Θεσσαλονίκης έχει μήκος 3500μ και επιφάνεια που ξεπερνά τα 350στρ. Κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 60 για στρατηγικούς λόγους που σχετίζονταν με τον ψυχρό πόλεμο και την αμυντική οργάνωση του ΝΑΤΟ. Η Νέα Παραλία κρύβει στα σπλάχνα της τα απομεινάρια της εξαιρετικής αρχιτεκτονικής της περιόδου 1920-1960. Η θάλασσα επιχωματώθηκε από τα μπάζα της Θεσσαλονίκης που εξαφανίστηκε μετά την αύξηση των συντελεστών δόμησης και την υπερεκμετάλλευση των οικοπέδων με την ανέγερση πολυώροφων οικοδομών. Ιδιοκτησιακά ανήκει στο Υπουργείο Οικονομικών με διαχειριστή την ΕΤ.Α.Δ. (Εταιρία Ακινήτων Δημοσίου) που πρόσφατα απορροφήθηκε από το ΤΑΙΠΕΔ. Μεγάλος μέρος της Νέας Παραλίας έχει παραχωρηθεί ως προς την χρήση στο Δήμο Θεσσαλονίκης. Στο μέσον περίπου της απόστασης έχουν εγκατασταθεί οι Όμιλοι, σε κτήρια που τους έχουν παραχωρηθεί έναντι συμβολικού ενοικίου από την ΕΤ.Α.Δ.
Η Θεσσαλονίκη όπως σχεδόν όλες οι ελληνικές πόλεις έχει πολύ σημαντικά προβλήματα που σχετίζονται με τον δημόσιο χώρο. Ιδιαίτερα συμπαγής πόλη, πλημυρισμένη από αυτοκίνητα, τα περισσότερα σε στάση, με πολύ λίγους χώρους πρασίνου, με ασφυκτικά καταλυμένα πεζοδρόμια, με πεζοδρόμους που οι πεζοί ελίσσονται μεταξύ αυτοκινήτων και τραπεζοκαθισμάτων, μία κατεξοχήν αφιλόξενη προς τους ανθρώπους πόλη, ιδιαίτερα για τα εμποδιζόμενα και με αναπηρίες άτομα.
Η Νέα Παραλία μετά από την επιχωμάτωση σταδιακά διαμορφώθηκε χωρίς συνολικό σχεδιασμό, ενώ μεγάλο τμήμα της έμεινε αδιαμόρφωτο και κατέληξε ως άναρχος χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Δήμος Θεσσαλονίκης και η Υπηρεσία Αρχιτεκτονικού προκήρυξαν το 2000 πανευρωπαϊκό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την ανάπλαση της Νέας Παραλίας.
Η ολοκλήρωση της ανάπλασης δημιούργησε έναν ιδιαίτερα γενναιόδωρο για τα ελληνικά και όχι μόνο δημόσιο χώρο, ένα χώρο που ενώ μπορείς να απολαύσεις το μοναδικό τοπίο του Θερμαϊκού, ταυτόχρονα είσαι απαλλαγμένος από τις αστικές οχλήσεις που τόσο βαρύνουν την καθημερινότητα μας.
Την αγάπη του κόσμου που έρχεται ξένοιαστος και χαλαρός να απολαύσει τον περίπατο του κάποιοι προσπαθούν να εκμεταλλευτούν για να προωθήσουν τους σκοπούς τους. Με αφορμή την κατασκευή ενός περιπτέρου μεγάλων διαστάσεων πάνω στο πλακόστρωτο, σε ιδιαίτερα κομβικό σημείο από κάποιο θρησκευτικό δόγμα πολλοί πολίτες και ομάδες πολιτών εξέφρασαν την αντίθεση τους στη καταπάτηση του δημόσιου χώρου ακόμα και όταν πρόκειται για εφήμερες κατασκευές. Ο σχεδιασμός της Νέας Παραλίας που ενέκρινε ο Δήμος Θεσσαλονίκης δεν περιελάμβανε τέτοιου είδους κατασκευές ακόμα περισσότερο γεγονότα όπως η τοποθέτηση για τις ανάγκες κάποιας διαφημιστικής εκστρατείας οχήματος δίπλα από τις Ομπρέλες πάνω στο ξύλινο δάπεδο που δεν σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε με προδιαγραφές κυκλοφορίας οχημάτων.
Με δεδομένο ότι αυτά τα γεγονότα μπορεί να πολλαπλασιαστούν, με δεδομένο ότι ήδη ένας χώρος πρασίνου που φρόντιζε ο Δήμος καταλήφθηκε ήδη αυθαίρετα από τον Ιστιοπλοϊκό Όμιλο ως χώρος στάθμευσης, με δεδομένο ότι καθημερινά διασχίζουν το πλακόστρωτο δεκάδες αυτοκίνητα προκειμένου να παρκάρουν στους κοινόχρηστους χώρους που έχουν καταληφθεί από τους Ομίλους και ενώ αυτό απαγορεύεται από την κυκλοφοριακή μελέτη, οι πολίτες ανησυχούν και διατυπώνουν τις ενστάσεις σε όλα αυτά που συμβαίνουν.
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης μετά από πολλές προσπάθειες και ένα μεγάλο αγώνα έκανε ένα μεγάλο δώρο στους κατοίκους και επισκέπτες της πόλης μας και αυτό το δώρο δεν μπορεί και δεν πρέπει να το πάρει πίσω.
*Ο Μάκης Νικηφορίδης σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Βιομηχανικού/ Σχεδιασμού E.S.D.I. (Υποτροφία ΕΟΜΜΕΧ)/ Πανεπιστήμιο της Σορβόνης. Μεταπτυχιακός τίτλος: D.E.A. Geographie de l’ amenagement Πανεπιστήμιο Toulouse-le-Mirail. Μεταπτυχιακός τίτλος: D.E.A. Histoire et Civilisation, Αρχιτεκτονική Σχολή Τουλούζης. Πτυχίο Αρχιτεκτονικής. Συνεργάζεται με τον Bernard Cuomo από το 1986. Το 1986 οι Νικηφορίδης-Cuomo συμμετείχαν στον πρώτο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Στα σημαντικότερα έργα τους μέχρι σήμερα συγκαταλέγονται: Κτίριο κατοικιών στο Παρίσι 1992–1994, Πολιτιστικό Κέντρο και Θέατρο στη Μενεμένη Θεσσαλονίκης 1997, Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης 2006–2009, Ανάπλαση Νέας Παραλίας222000–2014 και Θησαυροφυλάκιο της Τράπεζας της Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη 2001–2009. Θεσσαλονίκης 2000–2014 και Θησαυροφυλάκιο της Τράπεζας της Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη 2001–2009.
Τα επώνυμα άρθρα απηχούν τις γνώμες και τις απόψεις των συντακτών τους και όχι αναγκαστικά τις θέσεις του ΤΕΕ/ΤΚΜ
