Πηγή εικόνας: Foster + Partners and European Space Agency, Lunar Base, 2012. [Photo: courtesy of Foster + Partners]
Οι ουτοπιστές αρχιτέκτονες τείνουν να είναι παράλογα βέβαιοι ότι η δουλειά τους θα κάνει τον κόσμο καλύτερο. Ακόμη και αν -κι αυτή είναι η συχνότερη περίπτωση- τα σχέδιά τους δεν φτάνουν ποτέ να υλοποιηθούν, είναι γοητευτικά πειστικά ώς εικόνες… Το φουσκωτό design ειδικά ήταν για δεκαετίες αναπόσπαστο κομμάτι της αρχιτεκτονικής ουτοπίας, παρότι ποτέ δεν απογειώθηκε πλήρως. Η νέα έκθεση The Inflatable Moment στη Boston Society for Architecture διερευνά το γιατί.
“Τα φουσκωτά είναι μεγάλα, φθηνά, εύκολο να φτιαχτούν και μεταμορφώνουν τη ζωή σε μια μαγική φούσκα” λέει η Mary E. Hale, συν-επιμελήτρια της έκθεσης μαζί με την Katarzyna Balug και προσθέτει: “Και τώρα γνωρίζουν μια αναγέννηση, που οδηγείται από πολιτιστικές, πολιτικές και οικονομικές δυνάμεις”.
Τα “πειράματα” με φουσκωτά τμήματα κατασκευών κάθε άλλο έλειψαν στη διάρκεια του 1960 και του 1970. Για παράδειγμα, θυμηθείτε την πειραματική καλλιτεχνική κολεκτίβα Ant Farm. Τα γιγάντια “μαξιλάρια” της, όπως αποκαλούσε τους φουσκωτούς χώρους που δημιουργούσε, ήταν φτιαγμένα από κολλητική ταινία και πολυαιθυλένιο και ήταν ο ορισμός της αρχιτεκτονικής αντικουλτούρας: ο καθένας μπορούσε να τα φτιάξει, ήταν φθηνά και μπορούσαν να δημιουργηθούν σχεδόν οπουδήποτε. Το σχήμα τους, που άλλαζε και θύμισε οργανικές φόρμες, ήταν το ακριβώς αντίθετο από τη σχεδόν δικτατορική έμφαση του Μοντερνισμού στις τέλειες φόρμες και αναλογίες. Οι γυμνοί χίπις τα αγαπούσαν. Οι επαναστατικοί αρχιτέκτονες …επίσης.
Πηγή εικόνας: Haus Rucker Co, Yellow-Heart/Gelbes Hertz. 1967-8. [Photo: courtesy of Günter Zamp Kelp]
Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα; Το 1967, οι Haus Rucker, μια πειραματική ομάδα από τη Βιέννη, που τελικά κατέληξε στη Νέα Υόρκη, δημιούργησε το Yellow Heart, έναν φουσκωτό χώρο μέσα στον οποίο οι άνθρωποι πειραματίζονταν φορώντας κράνη που “σκοτείνιαζαν” την όρασή τους και παρήγαν παλμικού ήχους. “Το περιβάλλον αυτό αναδημιουργούσε ό,τι ο Timothy Leary ήθελε να κάνει με το LSD”, σημειώνει η Balug.
Σήμερα, οι σύγχρονοι αρχιτέκτονες διοχετεύουν στο μοντέρνο τερέν την οπτική κουλτούρα που συνδέεται με τα φουσκωτά κατασκευαστικά μέρη, αλλά οι αποχρώσεις που μπορεί να πετύχει η τεχνολογία είναι πολύ περισσότερες. Παρότι δε κάποιοι αρχιτέκτονες προσπαθούν ακόμη να προτείνουν ένα ουτοπικό όραμα, πολλοί είναι εκείνοι που χρησιμοποιούν τα φουσκωτά κατασκευαστικά μέρη για να παράγουν ένα μετρήσιμο αποτέλεσμα. Ισως ψάχνουμε για ιδανικά στα Project του ΄60, αλλά έχουμε να κάνουμε με σύγχρονες κατασκευαστικές τεχνολογίες και προϋπολογισμούς” λέει η Hale. Για του λόγου το αληθές, στο Μουσείο Hirshhorn στην Washington, D.C., οι Diller Scofidio + Renfro “έχτισαν” μια μεγάλη φούσκα που περιβάλει την αυλή της μπρουταλιστικής κατασκευής για να φιλοξενεί ειδικά events. Ο Tomás Saraceno, Αργεντινός αρχιτέκτονας, πειραματίζεται με αυτόνομες πνευματικές δομές, που ανορθώνονται για να δημιουργήσουν τις δικές τους μίνι πόλεις, ενώ το στούντιο Plastique Fantastique, με έδρα το Βερολίνο, χρησιμοποιεί πνευματικές δομές για να δημιουργήσει pop-up χώρους για την κοινότητα.
Σου …φούσκωσε τα μυαλά το θέμα; Μάθε περισσότερα ΕΔΩ